Afrikaanse woestijngrasmus (Sylvia deserti, Fauvette du désert, African Desert Warbler).
De eerste waarneming (door Hans Zaal) ooit van deze dwaalgast in Noordwest-Europa.
Hij zat in de polders bij Alphen aan den Rijn. Gisteren en vandaag hebben we hem niet meer gezien.
Klik op de vogelfoto's voor een vergroting. CLICK on the birdpictures to enlarge.
De trotse ontdekker: Hans Zaal
Het is woensdag 12 november 2014, 13:20 uur. Vogelaars uit het hele land
drommen in Zoeterwoude samen bij een zeer zeldzaam vogeltje, een bonte tapuit.
Op dat moment doet Hans Zaal een aantal kilometers elders, in de polders
van het Groene Hart waar hij aan het werk is, de ontdekking van zijn leven.
In de begroeiing langs een slootkant ziet hij een klein geel vogeltje. Opvallend licht.
Hans is vertrouwd met flora en fauna en weet meteen dat hij iets bijzonders ziet.
Met zijn gsm maakt hij wat foto's, die zijn eerste indruk door de verrekijker
bevestigen dat het een soort grasmus is met geelbruine veertjes en een gele oogjes.
Hij had mij vanuit het veld willen bellen, maar mijn nummer stond nog niet in
zijn nieuwe telefoon. Later die dag is hij nog eens gaan kijken, geen gele vogel meer.
Thuis stelt hij vast dat hij een Afrikaanse woestijngrasmus heeft ontdekt.
Een AFRIKAANSE WOESTIJNGRASMUS, trilt hij van opwinding, een standvogel die leeft
in Noord-Afrika bij de Sahara en die op enkele meldingen in Spanje en Italië na,
nog nooit elders in Europa is gemeld. We spreken af dat ik namens Hans de waarneming
(foto's en zijn beschrijving) zal doorgeven aan de Commissie Dwaalgasten NL (CDNA).
Woensdag 19 november. Nog voordat ik de gegevens heb verwerkt belt Hans:
"Ik hem hem weer gezien!" Hij heeft intussen boeken en internet bestudeerd
om er zeker van te zijn dat het geen Aziatische woestijngrasmus is (Sylvia nana),
maar de Afrikaanse woestijngrasmus (Sylvia deserti). Hij is daarvan overtuigd.
Vrijdag neemt Hans een vrije dag en met toestemming van de terreinbeheerder
gaan we de polders in. Het is een lange, modderige wandeling, we klimmen over hekken
en samen dragen we mijn fotoapparatuur. Een zeldzaam mooie herfstmorgen.
We zien van alles, de grasmus laat zich aanvankelijk niet zien. Maar dan…
Daar is hij! Door zijn vrijwel egaal gele verenkleed, zijn opvallend gele oog
en zijn gele poten is het overduidelijk dat hij ontworpen is voor de (half)woestijn.
Hij foerageert net zo druk en bedrijvig en net zo sluipend door de vegetatie
als een winterkoning. Nu en dan kruipt hij de begroeiing in en is dan onzichtbaar.
Ik kan hem tot ca. tien meter benaderen, je 'voelt' dat je niet dichterbij moet komen.
Met wat geduld lukt het me om een aantal foto's en zelfs een filmpje te maken.
Als hij een stuk heeft afgestroopt, vliegt hij verder op zoek naar insecten en larven.
In dit gebied vol sloten en modder en hekken is hij lastig te volgen. Dat doen we ook niet.
Hij is bovendien erg klein (nauwelijks groter dan de winterkoning) en zit laag in de kant.
Je moet je niet voorstellen dat hier (massa's) vogelaars en fotografen zouden lopen.
De vogel zou opgejaagd worden en niet meer weten welke kant hij op zou moeten.
Bovendien is het geen openbaar gebied, zijn er geen paden en is er geen parkeerruimte.
We besluiten over de kwetsbare locatie verder niets te zeggen. In het belang van de vogel.
Verschillen tussen Aziatische en Afrikaanse woestijngrasmus
De belangrijkste verschillen tussen de Aziatische woestijngrasmus (Sylvia nana)
en de Afrikaanse woestijngrasmus (Sylvia deserti), zoals beschreven in vogelboeken:
* de nana heeft licht bruingrijze bovendelen, de deserti licht geelbruin (zoals op de foto's).
* de okerkleurige tertials van deserti zijn egaal, bij nana met donkere schachtstrepen;
(tertials op foto's tonen de egale kleur van de deserti). Geldt ook voor de middelste staartveren.
De (Aziatische) woestijngrasmus is tweemaal in NL waargenomen: in 1988 en in 1994.
In andere Europese landen is deze oosterse vogel in totaal enkele tientallen keren gesignaleerd.
KLIK HIER voor een kort FILMPJE/ MOVIE van de Afrikaanse woestijngrasmus op YouTube
***
Nieuwe fotocamera
De eerste foto's die ik met mijn nieuwe fotocamera Canon EOS 7D Mark II heb gemaakt,
waren die van de Afrikaanse woestijngrasmus. Mijn huidige camera (7D I) werkt nog goed,
maar was qua gebruik aan vervanging toe; ik gebruik hem nu als reserve-camera. De aanschaf van de Mark II
heb ik mede kunnen bekostigen door flink gebruik te maken van het Donatiepotje.
Hartelijk dank aan alle lezers die het mij via hun giften mogelijk maken up-to-date te blijven!
