18-31 juli 2000

18 juli 2000 – Starrevaart

’s Morgens en ’s middags weer wolken wulpen in de Oostbroekpolder. In het SBB-gebied bij de Weipoort dook een sperwer tussen de bomen. Een sperwer en een buizerd, die gelijktijdig een verkenningsvlucht boven de Starrevaart uitvoerden, zorgden voor grote paniek, alles de lucht in. Daardoor was het aantal lepelaars makkelijk te tellen: 41. Boven in een struik en op de rietmat aan de westkant twee jonge bruine kiekendieven, geheel donkerbruin met oranjegele kruin. Twee volwassen kiekendieven cirkelden even aan de zuidkant van de plas.

De bergeenden hebben hun 9, inmiddels flinke, kuikens door alle gevaren weten te loodsen. In totaal 19 bergeenden. Verder o.m. 2 m, 1 v en 1 juv rosse stekelstaart in slootje naast dijk bij fietspad, 10 kluten, 15 grutto’s, 2 tureluurs, 2 zwarte ruiters, 7 oeverlopers, 1 kleine plevier en aalscholver rood KS was ook weer eens present. ’s Avonds in de Oostbroekpolder enkele tientallen wulpen, evenals in De Wilck. Daar ook 2 kemphanen, 1 bergeend en veel gierzwaluwen.

Al een paar keer heb ik meegemaakt dat paarden schrikken van m’n telescoop. Zowel in De Wilck als bij de Starrevaart lopen vaak ruiters langs. Een keer wilde een paard al helemaal niet voorbij, dat deed ‘ie pas nadat ik de telescoop achter m’n rug hield. Vandaag bij de Starrevaart kwamen er twee agenten aanrijden. Toen ze vlakbij waren, merkte de ene knol kennelijk m’n telescoop op en begon te steigeren. Die agent kreeg ‘em maar met moeite onder controle. Het andere paard, bereden door een agente, had er geen last van. Even met ze staan praten en ze zeiden al meer te hebben gemerkt dat paarden schrikken van die vreemde vogelaars met hun lange toeters.

Waarnemingen Starrevaart van 10.15 tot 13.30 uur.

(Waar geen aantallen worden vermeld, meestal meer dan 5 ex.)

aalscholver, bergeend 19, blauwe reiger, boerenzwaluw, bruine kiekendief 2 ad 2 juv, buizerd 1, ekster, fazant 1, fuut, geoorde fuut, gierzwaluw, grauwe gans, groenling, grutto 15, holenduif 2, houtduif 3, huismus 1, huiszwaluw 1, Indische gans 2, kauw 1, kievit, kleine karekiet, kleine man-telmeeuw, kleine plevier 1, kluut 10, knobbelzwaan, kokmeeuw, koolmees, krakeend, kuifeend, lepelaar 41, meerkoet, merel 1, nijlgans, oeverloper 7, pimpelmees < 5, putter 4, rietgors, rietzanger < 5, rosse stekelstaart 2 m 1 v 1 juv, scholekster, slobeend, sperwer 1, spreeuw, stormmeeuw, tafeleend, tjiftjaf 1, torenvalk 1, tureluur 2, visdiefje, waterhoen, wilde eend, winterkoning < 5, wintertaling, zilvermeeuw, zwarte kraai 1, zwarte ruiter 2.

19 juli 2000 – Noordhove

Vanmorgen de bouwgronden direct rond Benthuizen wat afgestroopt, o.a. veldleeuweriken, gele kwikstaarten, ringmussen en een paar graspiepers. ’s Middags met Aad Z. naar het ruige gebiedje in Noordhove waar het nu nog een vogelparadijs is maar dat bestemd is als recreatieplas. Veel rietvogels, vooral kleine karekieten, minder rietzangers en rietgorzen, 22 zwarte ruiters, braamsluiper (geluid), oeverloper en waterral (geluid).

Twee honden liepen als gekken door de moerasjes te rennen. Toen wij enigszins verontwaardigd maar toch voorzichtig een heer met verrekijker vroegen of ze van hem waren, bleek dat Bob de Lange te zijn (honden niet van hem dus). We ‘kennen’ elkaar al pakweg twee jaar via een gezamenlijke kennis in Letland, hebben wat contacten gehad maar hadden elkaar nooit ontmoet. Waar die honden al niet goed voor waren….

Vanmiddag zaten er in de Oostbroekpolder ruim 200 wulpen, vanavond enkele tientallen. Geknal van jagers bij Gelderswoude. Bij het voorbijfietsen ging er een flinke zak achter in de auto. Houtduiven wellicht, daarvan zitten er heel veel in het koren.

20 juli 2000 – Alblasserwaard

Door omstandigheden heeft het een tijdje geduurd maar eindelijk kon ik weer eens naar de Alblasserwaard. Tussen familiebezoek door gefietst. Zoals overal in deze periode weinig spectaculairs, maar ’t is toch ook genieten geblazen als je tien minuten kan luisteren naar een kleine karekiet op twee meter? In het bosje langs de Lek bij de Halfweg in Streefkerk 2 spotvogels in beeld, een luid zingend. Tweemaal korte geluiden uit het bosje van wellicht jonge roofvogels of uilen.

Fietsen vanaf de Zijdebrug langs de boezem is altijd een genot, en niet alleen door de vogels. De rietkragen, het water, de vergezichten over de weilanden (snijmaïs kweken moesten ze verbieden) en uiteraard de geluiden van de rietvogels, met de kleine karekieten in de hoofdrol. Ook een ooievaar.

De leukste waarnemingen waren langs de Elzenweg en de Schoonenburgweg in Nieuw-Lekkerland. Driemaal een purperreiger vliegend richting westen (waarschijnlijk naar kolonie in Kinderdijk). In de weilanden grote groepen kieviten, slechts een handvol grutto’s. Bij de Schoonenburgse Heuvel had een kleine mantelmeeuw een bloederige prooi veroverd. Hij moest zich doorlopend verdedigen tegen een stel zwarte kraaien en een roek. Ook een man bruine kiekendief vloog tweemaal over om te kijken of er nog wat te halen viel. Ten oosten van de heuvel 5 kemphanen in het weiland.

Tegen het donker nog een fietstochtje. Langs het Molenslootpad twee buizerds, ook een bij de Plas van Wiegel, ‘vergezeld’ door een flinke groep boerenzwaluwen. In het Prielenbos liet een groene specht zich zien en horen. In het riet van de Noordhovense plasjes hadden zich duizenden spreeuwen verzameld. Ook honderden boerenzwaluwen doken regelmatig het riet in op insectenjacht. Er zaten 5 kluten (4 juv) en 13 zwarte ruiters.

De oud-landbouwer gesproken die zo goed kwartels kan nadoen. Hij boerde in de Waddinxveense polders waar hij vroeger altijd al kwartels hoorde. Sinds tien jaar met pensioen, in dorp van Benthuizen gaan wonen. Volgens zijn herinnering steeds kwartels aanwezig in Polder de Noordplas (ten noorden van Benthuizen, langs het Molenslootpad). Zelden een kwartel gezien, ook geen legsels. Meestal komen ze pas eind juli, begin augustus. Dus nog even geduld!

21 juli 2000 – Starrevaart

Direct na aankomst vrijdagmorgen doken twee boomvalken, die elkaar met een paar luide krijsen achtervolgden (spelen?), tussen de bomen van de Meeslouwerpolder achter de parkeerplaats. In De Wilck 1 lepelaar, op de Starrevaart 18. Tussen de visdiefjes ook een Noordse stern, geheel rode snavel, wat ‘lagere’ zit en staart duidelijk langer dan uiteinde vleugels. Een aalscholver met links aluminium ring en rechts groene ring met witte letters WK.

Met een hels kabaal arriveerde een grote groep grauwe ganzen,zo’n 475. Twee groepjes kemphanen, van resp. 8 en 7 vogels, waren korte tijd aanwezig, even badderen, wat eten en vlug verder. Verder o.m. 1 zwarte zwaan, 3 bruine kiekendieven (2 juv in de struiken en een onduidelijke erachter in het riet), 1 kluut, 2 m en 1 v rosse stekelstaart, 4 oeverlopers, 1 kleine plevier, 2 zwarte ruiters en 3 tureluurs.

24 juli 2000 – Zevenhuizerplas

Wat kan het leven van een vogelaar toch mooi zijn! Via de tamtam maandagmorgen naar de noordoostkant van de Zevenhuizerplas in Oud-Verlaat gedirigeerd. Lekkere temperatuur, wel flink wat wind en weinig zon. Ook de steltkluut en steltstrandloper waren er niet meer.

Watersnip – Gallinago gallinago – Snipe.

Maar ’t is toch genieten geblazen als je in zo’n anderhalf uur op een afgravinkje (waar straks honderden huizen zullen verrijzen) een poelruiter ontmoet, 2 bosruiters, 2 groenpootruiters, 1 krombekstrandloper, 2 kleine plevieren met enkele jongen (hebben daar inderdaad gebroed), ruim 10 bontbekplevieren, een vijftal kleine strandlopers, een vijftal oeverlopers, kluten met jongen (ook daar gebroed), (jonge) bergeenden, zo’n dertig kemphanen, een paar tureluurs, veel witte kwikstaarten en kneutjes, overvliegend een groep grauwe ganzen, een oeverzwaluw, een vr bruine kiekendief en een biddende buizerd.

Juveniele kluut.

Kleine strandloper – Calidris minuta – Little Stint

Aan begin van de middag doorgereden naar Spookverlaat, met o.a. 2 oeverlopers, een zwarte stern en het echtpaar waterral met vier jonkies op het eilandje voor de hut! De ouders waren druk in de weer met voederen. ‘k Ben ‘em gesmeerd toen medewaarnemer G. van Ommering de hakenkruizen in de hut ging proberen weg te schilderen.

’s Avonds op de fiets langs Molenslootpad. Drie bruine kiekendieven aan het jagen boven de bouwakkers en een jonge sperwer die netjes het fietspad bleef volgen en elke keer zo’n twintig meter voor me uit op een paaltje ging zitten. Vlakbij een mannetje torenvalk die heel lang stond te bidden boven een gerstveld. Dat gebed werd verhoord via een vette veldmuis. Hij landde op een weiland vlak bij een groepje bomen in Gelderswoude waar binnen een mum van tijd twee valken in spe opdoken om de prooi te verorberen. Net op tijd naar het oosten gekeken om voor de donderbui binnen te zijn.

25 juli 2000 – Starrevaart en De Wilck

’s Morgens in Oostbroekpolder een buizerd, langs het Zwetslootpad 15 wulpen en 2 juv graspiepers. In De Wilck 3 kemphanen. Het water in de Starrevaart begint wat te zakken, op de slikjes 3 bonte strandlopers, 2 kleine strandlopers en 1 bontbekplevier. Verder o.a. 17 lepelaars, 3 kluten, 2 oeverlopers en 1 witgatje. Op de terugweg langs de Noordhovense moerasjes, niets.

’s Avonds langs het Zwetslootpad 56 wulpen en in De Wilck een bruine kiekendief, een kemphaantje en een tureluur (geen grutto’s). Wandeling naar het plas-drasgebied in wording. Onderweg een dode postduif van z’n ringen ontdaan. Door de vakantie ligt het werk stil, en het was er ook stil, slechts een scholekster, 2 kraaien en een vijftal hazen vertoefden in dit toekomstige vogeleldorado. Het werd rond 9 uur al donker en van alle kanten kwamen er grote groepen wulpen naar hun slaapplaats in De Wilck gevlogen. Vele honderden, ruwe schatting: 600. Op de grond tellen was onmogelijk want ze gingen dicht bij elkaar op behoorlijke afstand de nacht in.

26 juli 2000 – Zevenhuizerplas

Tja, maar weer naar de Zevenhuizerplas (atlasblok 3728) getogen, het is daar natuurlijk genieten geblazen. In tegenstelling tot maandag (zondag stonden er op een gegeven moment dertig kijkers, heb ik me wijs laten maken) was ik vanmorgen de enige vogelaar. Twee poelruiters zijn voor dat moerasje inmiddels ‘gewoon’, maar het blijven toch best zeldzame waarnemingen in ons gebied. Verder kemphaantjes in alle soorten en maten (een stuk of 25), kluten die ter bescherming van hun jongen steeds vogels opjagen (handig, kan je ze goed bekijken), 1 krombekstrandloper, 1 kleine plevier met 2 jongen, 2 kleine strandlopers, 2 witgatjes, een handvol oeverlopers, 1 tureluur en 2 watersnippen. Bij de parkeerplaats bedelende buizerdjongen.

’s Avonds bij Gelderswoude een groenpootruiter, in De Wilck een lepelaar en binnenkomende wulpen, tegen het donker naar de Noordhovense moerasjes. Kennisgemaakt met drie Zoetermeervogels, met elkaar zagen we duizenden spreeuwen in het riet, honderden boerenzwaluwen, 17 zwarte ruiters en (ten minste) 15 kemphaantjes. Een witgatje deed in de avondschemering z’n naam eer aan.

28 juli 2000 – Starrevaart

Met Hans Hersbach en Aad Zevenhoven vrijdag rond de Starrevaart gewandeld met een aantal opmerkelijke belevenissen. De ‘spannendste’ was wellicht de confrontatie met een echtpaar rosse stekelstaart en hun royaal
nakomelingschap, langs de ka tussen hut en Kniplaan. We telden 6 pullen, later op de videofilm bleken het er maar liefst 7 te zijn. Nog heel kleine kuikens, de 2 jonge stekelstaarten die ik enkele weken geleden zag, waren al veel groter. Grappig te zien hoe die kleine eendjes al duiken. Het is ook bijzonder spannend om dergelijke taferelen goed op de videofilm te krijgen. We konden tot op een paar meter naderbij sluipen voordat ze met zachte alarmgeluidjes rustig de aftocht bliezen. Jammer dat als je afbeeldingen van de film haalt, ze aan scherpte inboeten.

Familie Rosse stekelstaarten – Oxyura jamaicensis – Ruddy Duck.

Chileense taling – Anas flavirostris – Speckled teal

Zoals die van een vreemde eend, met gele bovensnavel, bronsgroene zwarte spiegel met geelbruine dwarsstreep. Aad is na afloop meteen in de boeken gedoken, heeft een bevriende eendenkenner gebeld en ze kwamen tot de conclusie dat het een Chileense taling (ook wel Geelsnaveltaling genoemd) geweest moet zijn. Hij meldde ook nog dat er vier ondersoorten zijn, dat het familie is van de bronskoptaling (sikkeleend) en de scherpvleugeltaling. Een kruising met de scherpvleugel is niet uit te sluiten, komt vrij vaak voor. Beide geslachten zijn gelijk getekend.

Er was ook weer een zomertortel (Streptopelia turtur – European Turtle Dove) bij de hut aanwezig, een prachtig beest. Verder o.m. een snor langs de Kniplaan, een roepende waterral in het noordwestelijke riet van de vogelplas, 31 lepelaars, 1 Canadese gans, 1 Indische gans, 1 gans met (snavel)kenmerken van een sneeuwgans, de aalscholver met rode ring KS, 10 zwarte ruiters, 3 witgatjes, 2 kluten, 1 kleine plevier, 3 oeverlopers en niet te vergeten drie juv bruine kiekendieven en een ad vrouwtje.

En Hans ontdekte een vlinder die ons niet spontaan bekend voorkwam, thuis gedetermineerd als een landkaartje. Op internet gelezen dat het in ons land geen bedreigde vlindersoort is, maar we weten niet hoe talrijk deze soort in het westen is. (Later vernomen dat de soort vroeger zeldzaam was maar nu algemeen in ons land.)

30 juli 2000 – Zondag

Rond de middag aan oostkant Gelderswoudse Kerkpad een bosrietzanger. Langs het hoge gedeelte waren boeren aan het maaien, aantrekkelijk voor veel meeuwen, grote groepen kieviten met ertussen 2 goudplevieren en ten minste 35 kemphanen. Ten westen van Zoeterwoude-Zuidbuurt veel scholeksters en enkele tientallen wulpen.

31 juli 2000 – Zevenhuizerplas

In de moerasjes bij de Zevenhuizerplas maandagmorgen steeds 1 poelruiter aanwezig. Toen ik wegging, vlogen er uit een kleiner poeltje (nog) 2 op richting grootste plasdras, de een iets bruiner dan de ander. De ‘eerste’ kon ik niet meer vinden, dus houd ik het maar op 2. Ook 2 groenpootrui-ters.

Verder de voor dat gebiedje gebruikelijke vogels als 12 bosruiters, 4 witgatjes (vind het vaak lastig te onderscheiden, vooral ook omdat beide wippen en knikken; in de vlucht levert herkenning geen probleem op), 20 kluten (jong en oud), 14 kemphanen, 8 oeverlopers, 5 kleine plevieren, 2 kleine strandlopers, 1 zwarte ruiter, 1 grutto, een flink aantal (rond de 10) zomertalingen, tientallen kneuen en een tiental witte kwikstaarten. En uiteraard algemene soorten als wilde eend, kokmeeuwen, wat visdiefjes, aalscholvers, grauwe ganzen, nijlganzen, rietgorzen, grote groepen kieviten enz. Een sperwer vloog op een tiental meter afstand laag langs de plasjes, een vr bruine kiekendief en een buizerd zochten het wat hogerop.

In een korenveld vlak bij de Zevenhuizense moerasjes is zondag een kwartel gehoord. Bij thuiskomst dus snel op de fiets langs het Molenslootpad, helaas…. Wel een jagend paartje bruine kiekendieven.

’s Avonds in De Wilck een vr bruine kiek rustend op het weiland, er vlakbij een buizerd op een hek. Een schitterende zomeravond, met prachtig zonlicht op 8 kemphaantjes en flink wat goudplevieren in zomerkleed. Nu en dan kwam er zo’n grappig kopje met witte streep boven het lange gras uit, een enkele maal kon je zelfs een plevier in vol zwart en goudgeel ornaat zien, meestal kropen ze onzichtbaar door het weiland. Een keer 10 tegelijk gezien, maar gezien de afstand waarover ze liepen, waren het er veel meer. Rond 9 uur, het begon iets donkerder te worden, kwamen weer groepen van honderden wulpen richting De Wilck, ongetwijfeld om er te ruste te gaan.