Donderdag 29 augustus 2002 – Maasvlakte en eilanden
De achtergrond is vervuild met gigantische olieopslagtanks, torenhoge kranen, talloze fabrieken en ondernemingen, pijpen waar een donkere rook uitkomt, en daartussen zweven twee uilen boven een savanneachtig landschap, bodembedekkende planten met wat lage duindoornstruiken en een enkel groepje struiken. De uilen zijn op jacht, ook al tikt de klok tegen het middaguur, het is de enige uilensoort die overdag jaagt, het zijn velduilen. Met stramme vleugelslagen zoeken ze boven een uitgestrekt luzerneveld naar een prooi, soms landen ze even tegen de kades die het gebied beschermen tegen Nieuwe Waterweg en Noordzee.
Het geeft een enigszins onwerkelijk gevoel om in het grensgebied van de enorme bedrijvigheid van Europoort en de rust van de Noordzee te grasduinen. Helikopters landen vlakbij, maar dat is ook het enige geluid dat stoort. De bovenstukken van schepen glijden geluidloos boven de walkanten voorbij. Het is nagenoeg windstil, er is een lekker zonnetje dat nu en dan door een dreigende wolk wordt afgeschermd. Dit is de Maasvlakte, uitgestrekte vlaktes tussen industrie, in de herfst een eldorado voor vogelaars want trekvogels willen hier graag even uitrusten en wat eten.
Met Luuk Punt als gids heb ik me vandaag eens wat verder van huis gewaagd, en als je dan meteen twee fraaie velduilen langdurig krijgt voorgeschoteld, vogels die in Nederland op het punt staan als broedvogel uit te sterven, kan de hele dag al niet meer stuk. Diverse bruine kiekendieven vliegen rond, een boomvalk, torenvalkjes, twee grote gele kwikstaarten, en een heleboel klein spul, vooral graspiepers en tientallen tapuiten. Vogelaars die op zeldzame soorten jagen nu de trek net is begonnen, struinen rond, wij gaan door naar de havens van Stellendam op Goeree.
Hier, op de slikken van de Kwade Hoek, zijn de vogels niet te tellen, om foto’s te maken zitten de birds op te grote afstand, je moet alles door de telescoop bekijken. Tientallen rosse grutto’s, al veel smienten die binnenkort de polders zullen intrekken om te overwinteren, honderden wulpen, zo’n zeventig lepelaars (enkele geringd, nét niet kunnen aflezen), een drietal kanoetstrandlopers, tureluurs, kluten, bontbekplevieren, een mannetje toppereend, drie eidereenden, een reuzenstern (altijd een bijzondere waarneming), grote mantelmeeuwen met hun verdragende geroep, zilverplevieren, aalscholvers, eenden, meeuwen, te veel om op te schrijven. Een genot om hier op zo’n heerlijke dag te staan.
Rosse grutto’s (Limosa lapponica) in de Kwade Hoek, veel nog in zomerkleed (rechts), andere al (bijna) in hun winterse pak
We trekken verder, zien in de Kouden Hoek (Flakkee) een kleine zilverreiger en in de Prunjepolder (Schouwen-Duiveland) onder meer grote zwermen goudplevieren, verder wat kemphanen, zwarte ruiters en een krombekstrandloper. Het Plan-Tureluur in deze polder biedt aan tienduizenden vogels een heerlijk voedsel- en rustgebied.
Een heel apart gezicht deze ruiters op Goeree met daarop de verdorde overblijfselen van planten. Rijen lang, met kapjes tegen zon en regen, op afstand lijken het wel vrouwen met hoofddoekjes. Ik liet enkele foto’s zien aan een kennis in mijn dorp, een oud-landbouwer (en helaas nog steeds actief jager). Hij wist me meteen te vertellen wat het was: bloemetjeszaad. Op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden (en wellicht ook in andere gebieden) worden bloemen afgesneden, op de houten ruiters gestapeld en na een verdrogingsproces worden afval en zaad gescheiden, het bloemenzaad is goud waard. De man, mijn interesse voor kwartels kennende, had nog een bijzonder nieuwtje voor me: hij had onlangs voor de oogst een kwartel met enkele jonkies gezien op de gerstvelden naast het Molenslootpad! Ik was er de afgelopen tijd diverse malen wezen luisteren naar de kwartelroep, niets gehoord (de landbouwer trouwens ook niet), en toch hebben er kwartels gezeten!
