Woensdag 14 januari 2004 – Requiem voor een slechtvalk

Tien jaar lang hebben tal van wandelaars en vogelaars van haar genoten. Als ze, vaak in de buurt van haar man, op hoogspanningsmast 58 of de omringende masten zat, als het niet te hard waaide althans. Want dan vertoefde ze op de hekken in De Wilck, als het stormde nog lager, op het weiland of zelfs in de slootkant. Maar vooral kennen we haar van haar krachtvolle duikvluchten als ze honger had en ze haar oog had laten vallen op een smient of een andere prooi. Altijd een spectaculair gezicht die jachtpartijen. Maar nu is zij dood.

Vrouwtje Wilck-slechtvalk (Falco peregrinus – Peregrine, Wilck-female, she’s dead). Dit is de laatste keer dat ik haar fotografeerde, op 3 oktober 2003.

Tien jaar geleden zagen Aad Zevenhoven en Henk Vervoort de, toen nog juveniele, slechtvalkvrouw voor de eerste keer bij de hoogspanningsmasten. Twee jaar later bracht ze een man mee. De twee waren onafscheidelijk, ze joegen vaak samen, als de man als eerste een prooi had, liet hij zijn vrouw meestal als eerste eten (misschien uit angst want een slechtvalkvrouw is een stuk groter dan een -man….), het was een genot om naar de twee te kijken.

Aad meldde veelal als eerste de aankomst van de man en de vrouw (nooit tegelijk). Vanuit zijn hutje op privé-terrein van een boer, onder de hoogspanningsmasten, heeft hij het paartje gedurende vele jaren, urenlang van dichtbij kunnen bekijken, hij schreef er vaak beeldend over.

Zoals in een e-mail van 12 januari 2000: “Schuin boven ons liet ma slechtvalk zich in hoogspanningsmast 58 prachtig zien. We dorsten niet verder te gaan en bleven achter het hek staan, om de voor ons zwevende twee grote zilverreigers niet te storen. Onderwijl vloog die grote witte buizerd over de hsp-draden en werd plots aangevallen door mannetje slechtvalk, na drie flitsende aanvallen was de buizerd tot op een halve meter boven de grond teruggedrongen. En ma vloog ernaast en hield haar ventje in de gaten. Prachtig joh, zo vijf van die aparte vogels vlak voor je te zien”.

“Even later waren we in het hutje, liepen de grote zilverreigers links van de hut, richting bosje, en zaten meneer en mevrouw slechtvalk voor ons in de mast. Het aantal grote zaagbekken was inmiddels opgelopen tot 10. Totdat we plotseling een zacht gekef hoorden en alle smienten de vaart opzochten. Ineens liet het mannetje slechtvalk zich van de mast vallen en spoot daarna loodrecht omhoog. Wat was dat? Hij ging in de aanval tegen een derde, groot licht gekleurd vrouwtje. En maar keffen. Ook z’n eigen vrouwtje voegde zich er nu bij en gedrieën suisden en zwierden zij door het luchtruim. De smienten en de tien grote zaagbekken lagen roerloos op de vaart, alle met scheve kopjes omhoog kijkend naar de herriemakers boven hen. En toen de rust was weergekeerd gebeurde het weer, zoals vaker de afgelopen tijd, het vrouwtje blauwe kiekendief met die witte stuit vloog rakelings langs het hutje”.

Dinsdagavond hoorde ik van Aad dat de boer in de buurt van hoogspanningsmast 58 al een poosje de restanten had zien liggen van een roofvogel, hij dacht aan een slechtvalk. We zouden samen gaan zoeken maar ik kon vanmorgen, toen het nog droog was, helaas niet mee. Tegen de middag belde Aad mij met het trieste bericht: ik heb haar restanten gevonden.

“Er was niet veel meer van over, kraaien en roofvogels zullen het vlees weggepikt hebben, wel nog het skelet, slechts een poot, de andere was onvindbaar. Doodsoorzaak onbekend. De resten hangen nu in een plastic zak bij mij in de tuin, ik wil proberen uit te laten zoeken uit welk deel van Noord-Europa de vogel afkomstig was. Wellicht hoog uit Zweden, gezien de karakteristieke lichte borst van het vrouwtje.

Het is slechts een dode vogel, onvergelijkbaar met het verlies van een mensenleven, toch voel ik mij triest en zal ik haar missen, en met mij vele anderen. Op 17 december had ik haar voor het laatst gezien. Gelukkig gaat het goed met de slechtvalken en hopelijk lokt het mannetje na de zomer een nieuwe partner mee naar De Wilck.

* Het is geen aangenaam gezicht, maar via deze link zijn foto’s van de dode slechtvalk te zien.