Deel 1: Zeldzame vogels

Schrijvers

Arnoud van den Berg en Cecilia Bosman

Opmaak

René van Rossum en André van Loon

Foto’s

Diverse fotografen

Uitgave

KNNV, Zeist; GBM, Haarlem

2001, 400 pagina’s

19 x 28 cm, harde omslag

ISBN 90 74345 13 1

Prijs

€ 42,95,

leden KNNV, DBA, NOU en SOVON € 37,95

Deel 2: Algemene en schaarse vogels

Schrijvers

Rob Bijlsma, Fred Hustings en Kees Camphuysen

Opmaak

André van Loon en Ger Meesters

Foto’s

Diverse fotografen

Uitgave

KNNV, Zeist; GBM, Haarlem

2001, 496 pagina’s

19 x 28 cm, harde omslag

ISBN 90 74345 21 2

Prijs

€ 42,95,

leden KNNV, DBA, NOU en SOVON € 37,95

Een voorbeeld van de vele toelichtende afbeeldingen in het boek: vogels herkennen in de vlucht.

In 2001 verschenen twee standaardwerken voor vogelaars: de gewijzigde herdruk van Zeldzame vogels van Nederland en de eerste druk van Algemene en schaarse vogels van Nederland, respectievelijk Avifauna van Nederland deel 1 en deel 2.

Omdat ze enkele jaren oud zijn, is er al veel over geschreven, ik ga dat niet allemaal herhalen. Behalve dat ik de kritiek op de vele nestfoto’s deel: zonder verstoring is nestfotografie bijna niet mogelijk en het belang van de vogel gaat bij mij ver boven het belang van de plaatjesmaker.

De boeken staan barstensvol informatie, gebaseerd op twee eeuwen gegevens van duizenden vogelaars, aan wie de boeken terecht zijn opgedragen. De uitgebreide feiten gaan over de herkomst en het verblijf van vogels in en buiten de broedtijd, gedetailleerd per provincie of streek. Verder uiteraard veel aantallen (over de toename en helaas vaak de afname), tabellen, grafieken, verspreidingskaarten enz. De boeken zijn rijk geïllustreerd met mooie en soms ook unieke foto’s van zeldzame gasten.

(Voor alle duidelijkheid: het zijn geen boeken voor vogelherkenning, de kenmerken van de vogels worden niet beschreven, daarvoor zijn determinatiegidsen.)

Ongetwijfeld zullen er in de loop van de tijd nog diverse herdrukken volgen, het raamwerk is nu immers aanwezig. De vogelstand is door klimaatsveranderingen en door verstedelijking/industrialisering sterk aan veranderingen onderhevig, bovendien neemt de belangstelling voor de natuur zo toe, dat er steeds meer gegevens beschikbaar komen.

Mooi voorbeeld is de IJslandse grutto. Het is een soort die de afgelopen jaren flink is toegenomen. Doordat er bovendien meer vogelaars komen en betere beschrijvingen beschikbaar zijn, wordt deze gruttosoort, die zeker tijdens de rui sterk op ‘onze’ grutto lijkt, veel meer dan vroeger gemeld. Deze vogel zal in een volgende druk dan ook ongetwijfeld overgeheveld worden van ‘Zeldzame vogels’ naar ‘Algemene en schaarse vogels’.

Ook andere gegevens zullen aangepast worden. Rosse stekelstaarten worden broedvogel (o.a. op de Starrevaart en de Ackerdijkse Plassen; wee degenen die ze willen doden!), heilige ibissen broeden sinds een paar jaar in ons land (Botshol). In de Avifauna staat trouwens dat de ibissen die wij hier zien, uit een West-Franse kolonie afkomstig zijn. Inmiddels weten we beter: het zijn ontsnapte vogels uit Avifauna in Alphen a/d Rijn en wellicht ook uit Blijdorp en Artis.

Deze twee prachtige Avifauna-delen zijn boeken die ik, mét de Broedvogelatlas, regelmatig raadpleeg. Onlangs zag ik een groepje sijzen, dan wil je toch weten of ze nog in ons land broeden, en waar? En een vrouw topper op de Starrevaart, kan je die vaker in een binnenwater tegenkomen? Ik ben dol op dit soort boeken waarin je (bijna) alles kan vinden en die ik dan ook vaak opensla als ik van een dagje vogelen thuiskom.

SAMENVATTING

Vogelaars die niet alleen een vogel willen herkennen maar er (veel) meer over willen weten, kunnen niet zonder deze twee prachtige standaardwerken die boordevol gegevens en mooie foto’s staan.