Dinsdag 7 december 2004 – Judasoren

Bij de Veldhoeve langs de Broekweg die loopt tussen Zoeterwoude en Benthuizen, vanmorgen naar paddenstoelen in verval gekeken. Bij een hekje op het erf stonden nog wat restanten van reuzenbovisten, paddenstoelen die wel tachtig centimeter kunnen worden en als grote voetballen op het gras liggen. Reuzenbovisten zijn op het toppunt van hun bloei witachtig. Als ze ouderdomsverschijnselen krijgen, zien ze er rimpeling en verweerd uit.

Dat geldt ook voor judasoren, een trilzwam. Ze zijn bruingrijs met een paarsige gloed en ook een vleeskleur. Volgens de boeken groeien ze voornamelijk op (oude) vlierstruiken. Hans Adema van het Natuurinformatiecentrum Naturalis in Leiden vertelde me echter dat ze zeker zo vaak te zien zijn op ander hout. In dit geval stonden, of hingen, de echte judasoren op het hek van een kalverenstal.

Echte judasoren en vlierstruiken horen bij elkaar. Na zijn verraad van Jezus wilde Judas zich verhangen. Volgens het ene verhaal weigerden de eik en de beuk dat, volgens een andere legende bogen de takken van eik en beuk door en mislukten zijn pogingen. Bij de vlier ‘lukte’ het beter (overigens: er groeien geen vlieren in Palestina!). De vlier rukte volgens het ene verhaal de oren af en volgens het andere hangen de oren van Judas als teken van zijn afvalligheid nog steeds aan de vlier. Er is nog een legende: omdat de vlier toestemming gaf, ontspruiten er tot zijn schande telkens opnieuw judasoren aan de struik.

Het aantal kleine zwanen is de afgelopen dagen snel verminderd: in de Oostbroekpolder 13 (6 ad en 7 juv) en in de Benthuizer Noordpolder 21 (18+3). Hier zaten tussen de kleintjes 6 toendrarietganzen.

Oude reuzenbovist (Langermannia gigantea – Giant Puffball). Er lagen er nog meer, als je ze aanraakte, vlogen er wolkjes sporen uit.

Oude en verschrompelde echte judasoren (Auricularia auricula-judae – Jelly Ear) op een hek.