Vogels in volksgeloof, magie en mythologie
De betekenis van vogels in onze cultuurgeschiedenis
| Schrijver Johan Boussauw Illustraties Uitgave Prijs
|
BESPREKING
Kent u het fraaie verhaal waarom Klein Jantje tot winterkoning werd gekroond? Of hoe het begrip ‘zwanenzang’ is ontstaan? En dat een roerdomp zijn hoemp-geluid produceert door in een rietstengel te blazen? Kostelijke anekdotes zijn verzameld in het boek Vogels in volksgeloof, magie en mythologie. In vroeger tijden betekenden vogels alleen maar voedsel en was er hoegenaamd niets bekend over hun gedrag. Dat vogels overwinterden in andere streken, is eigenlijk nog maar vrij kort bekend. Men dacht bijvoorbeeld dat koekoeken in sperwers veranderden en dat zwaluwen ’s winters in de modder van een rivier verbleven. Die onbekendheid leidde tot talrijke fantasieën, die vaak te maken hadden met dood en leven, gezondheid en ziekte, geluk en leed. Maar hoe populair sommige soorten ook waren, zoals roodborstjes, ze werden volop gegeten. Het hele boek getuigt van de vindingrijkheid van mensen om vogels te verorberen. Zoals de kerk die de opvatting steunde dat het eigenlijk vissen waren, zodat men ze ook tijdens de vastentijd kon eten. Het boek verhaalt verder van gruwelijke vogelvervolgingen door mussengildes, of van spreeuwen die soms bij duizenden tegelijk werden afgeslacht. Veel aandacht is er voor de koekoek, die volgens de Fransen zo trots is op zichzelf dat hij zijn naam steeds herhaalt. En voor duiven, die een belangrijke rol spelen in de geneeskunde en als boodschappers. Jachtvalken waren zo bijzonder dat op diefstal ervan de doodstraf volgde. |
Het boek beschrijft dus niet alleen een vijftigtal veel voorkomende vogels, maar vooral ook de houding van de mens tegenover hen. Dat levert een interessant stuk cultuurgeschiedenis op. Onthutsend eigenlijk als je leest hoe de mensheid met andere levende wezens omspringt.
Uiteraard spelen vogels een belangrijke rol als weervoorspellers. Als meerkoeten ’s morgens blazen dan wordt het ruw en guur weer. Het geluid van baltsende snippen wijst op naderende donder. En: “Meeuwen op het land, storm achter de hand”. In het boek staan verder veel volksnamen, onderwerpen als volksgeloof, geneeskunde, sprookjes, legenden. Dit alles is zeer leesbaar samengevoegd en versierd met mooie houtsneden uit Middeleeuwse boeken. SAMENVATTING Dit boek gaat niet over vogelherkenning maar is een bundeling van de fantastische verhalen die in de loop der eeuwen over vogels de ronde hebben gedaan, en nog doen. Soms waar, meestal niet, maar wel interessant, vermakelijk, leerzaam en boeiend opgeschreven. Middeleeuwse vogelprenten versieren het boek. 25 februari 2005
|
