090203 Giersaker valt honden aan


Ransuil020209.JPG
Deze ransuil (Asio otus – Long-eared Owl) zat gisteren
heerlijk in een hazelaar te dommelen.

Het waren gisteren maar enkele momenten maar wel uiterst spectaculair:
de grote lichte valk in De Wilck maakte een paar stootduiken naar honden.
Al een aantal dagen had ik de valk niet gezien, ook de slechtvalk niet.
Waarschijnlijk hielden ze zich in slootkanten of elders schuil voor de harde wind.

Gistermiddag zag ik in De Wilck, ter hoogte van het plasje, twee zwarte honden rennen,
alles wat er met deze kou nog in het gebied zat opjagend en achtervolgend, vooral hazen.
Ineens was daar die grote. lichtgekleurde valk met die spitse vleugels
die snel en dreigend als een gevechtsvliegtuig naar de honden dook.

De beesten – die daar niet mogen lopen en door de eigenaar die in de buurt
aan het werk was, niet bij zich gehouden werden – liepen snel richting boerderij
maar na enkele schijnaanvallen verdween de valk uit het zicht, in een slootkant?

Grotegelekwikstaart010209.JPG
Een grote gele kwikstaart (Motacilla cinerea – Grey Wagtail) zondag in De Wilck.
Dat was aan de westzijde, gisteren zag ik een GGK aan de oostzijde.

Het is een giersaker, althans zo noemen valkeniers deze onnatuurlijke kruising.
Een Noord-Europese giervalk (de grootste valkensoort ter wereld; bij ons zeer zeldzaam)
wordt kunstmatig gekoppeld aan de getalsmatig erg schaarse Oost-Europese sakervalk.
Meestal komt uit deze afkeurenswaardige handeling een onvruchtbare vogel tevoorschijn,
hoewel deze soorten zo nauw verwant zijn dat ook vruchtbare nakomelingen gemeld zijn.

Dat het een zgn. giersaker is, heb ik gehoord van een valkenier in Berkel.
(Aanvankelijk had ik onjuist sakergier in Vogeldagboek geschreven.)
Daar huist een grote valkerij met veel deskundigheid op dit terrein.
Voor 99% was men zeker van de determinatie op basis van de foto’s in Vogeldagboek.

Er zijn meer foto’s van gepubliceerd, het gaat zeer waarschijnlijk steeds om dezelfde valk
met vier kleurringen: rechts geel en rood en links blauw en geel.
De vogel is ook gesignaleerd in Katwijk, Voorschoten en Zoetermeer, mogelijk ook elders.

Het is een 1e jaars vogel, volgens de valkenier, zeer waarschijnlijk een vrouw (groot).
Dat het een hybride is, kon hij o.m. vaststellen aan de koptekening en het lichte verenkleed.
Een ‘zuivere’ sakervalk zou donkerder op de schouder zijn, een giervalk is veel grijzer.
Hij denkt dat de vogel afkomstig is uit Duitsland, waar met deze ringen wordt gewerkt.
Ik heb contact gezocht met Duitse valkeniers, maar daarop heeft men (nog) niet gereageerd.

Heggenmus030209A.JPG
Heggenmussen (Prunella modularis – Dunnock) kleuren op het ogenblik prachtig:
het broedseizoen nadert! Vanmorgen in Noord Aa Zoetermeer.

De valkenier is ervan overtuigd dat hij met de loer (kunstprooi) de valk snel kan vangen.
Dat roept voor mij een dilemma op. Dieren horen niet in gevangenschap gehouden te worden.
Er zijn voor mijn gevoel schaarse uitzonderingen denkbaar, daar ga ik hier nu niet op in.
Zeker zulke grote roofvogels, die erg veel ruimte nodig hebben, dienen niet als hobby
of voor commerciële doeleinden hun leven aan riemen te moeten doorbrengen.

Het gaat bovendien om een hybride vogel die een onwezenlijk element in onze natuur vormt.
Ze weet zich kennelijk goed te handhaven; onze avifauna is zo’n krachtige jager niet gewend.
Maar moeten we wellicht voorkomen dat zij voor verdere faunavervalsing kan zorgen?
Moeten we ze weer in een hok laten stoppen of moeten we haar de vrijheid gunnen?

De vraagstelling is suggestief, want ik had ook kunnen schrijven:
moeten we haar weer een lui leventje gunnen of moeten we haar haar gang laten gaan?
Ik worstel met die vraag. Mijn verstand zegt: het is een gevaar in ons dierensysteem,
mijn hart zegt: laat haar toch lekker vrij vliegen. Ik heb mijn keuze gemaakt. En jij?

Aalscholver020209.JPG
Ook veel aalscholvers (Phalacrocorax carbo – Great Cormorant)
dragen het bruidskleed: gisteren in Zoeterwoude/Zuidbuurt.

***
Recensie

Vliegenzwammen op het Rapenburg
Paddenstoelen in de binnenstad van Leiden

Hans Adema, uitg. Gingko 2008, € 21,50
Een leuk en interessant boek over de vele paddenstoelen in de Leidse binnenstad.