Auteurs
Menno Reemer, Willem Renema,
Wouter van Steenis, Theo Zeegers,
Aat Barendregt, John. T. Smit,
Mark P. van Veen, Jeroen van Steenis, Laurens J.J.M. van der Leij

Uitgave
Naturalis, KNNV Uitgeverij
en EIS Nederland 2009
442 pagina’s, 23,5 x 30,5 cm, harde omslag
Losse geplastificeerde bladwijzer
ISBN 978 90 6391 005 1

€ 49,95

De serie Nederlandse Fauna heeft haar achtste deel voortgebracht: over zweefvliegen. De eerder verschenen delen behoorden al tot de top van wat Nederlandse natuurdeskundigen te melden hebben, dit boek doet daar niet voor onder. De presentatie lijkt zelfs nog wat levendiger dan 1 t/m 7, keurig!

Het gaat in de Fauna-reeks uiteraard vooral om de inhoud, waarin experts al hun actuele kennis hebben samengevoegd tot een compleet beeld van, in dit boek, de zweefvliegen. Aan de orde komen alle mogelijke aspecten, zoals levenswijze, verspreiding, biotopen, bedreigingen en bescherming, verwantschappen, naamgeving en uiteraard een heel uitgebreide soortbespreking.

Ik weet te weinig van zweefvliegen om een inhoudelijk oordeel over het boek te geven. Wel heb ik met toenemende verwondering de inleidende hoofdstukken gelezen en met stijgende bewondering de enorme hoeveelheid gegevens bekeken die al twee eeuwen lang worden verzameld en die sinds 1998 via een gebundelde aanpak door honderden onderzoekers bijeen zijn gebracht. Een indrukwekkende prestatie.

In ons land komen ruim driehonderd soorten zweefvliegen voor, het boek benoemt er 328. Het zijn vliegen die opvallen doordat ze ‘bidden’: ze zijn in staat stil te hangen. Dan ineens schieten ze weer een eindje weg, en daar hangen ze weer. De vliegkunsten van deze tweevleugelige vliegen (bijen en wespen bijv. hebben vier vleugels) zijn uitgebreid onderzocht. Als ze hangen maken hun vleugels twee- à driehonderd slagen per seconde!

Andere opvallende verschillen met bijen enz. zijn dat zweefvliegen niet kunnen steken. Ze hebben geen kaken maar een zuigsnuit en hun antennes zijn kort, meestal korter dan hun kop. Volwassen zweefvliegen zijn vegetariërs. Zoals bij vrijwel alle dieren is hun voortplantingsritueel complex en verschilt per soort. Uit de eieren komen larven die tweemaal vervellen voordat ze verpoppen. Daar kruipt uiteindelijk een imago (volwassen zweefvlieg) uit.

Dat is het leven van een zweefvlieg in een notendop, er valt nog veel meer over te vertellen. Het is allemaal veel boeiender dan je ogenschijnlijk denkt, zoals met vrijwel alle planten en dieren het geval is. Door de vele illustraties is het een levendig boek, met helder geschreven teksten zodat ook geïnteresseerde niet-kenners de grote hoeveelheid informatie gemakkelijk kunnen oppakken.

AdG, 8 mei 2009