Schrijvers Uitgave |
Het Knotbomenboek
Voor Nederland en Vlaanderen Dit boek heet niet voor niets Hét Knotbomenboek voor Nederland en Vlaanderen. In ons taalgebied is er volgens auteurs (en ik denk na enig zoekwerk dat zij daarin gelijk hebben) geen enkel boek dat volledig gewijd is aan knotbomen. Daarmee worden álle knotbomen bedoeld, want naast de overbekende knotwilgen zijn er nog veel meer boomsoorten die geknot kunnen worden en vooral vroeger ook daadwerkelijk geknot werden. Met knotten wordt bedoeld dat de top van de stam van een boom wordt afgezaagd en dat alle overige zijtakken worden verwijderd, zodat er een stam blijft staan die weer gaat uitlopen. Zaagt men een stam kort boven de grond (tot een halve meter) af, dan spreken we niet meer van knotten maar van hakhoutbeheer. Behalve een beschrijving van de boomsoorten die geknot kunnen worden, zijn de onderwerpen: traditionele functies van knotbomen, een onderzoek aan de hand van oude schilderkunst naar de traditie van het knotten, de (ecologische) waarde van knotbomen, geografische verspreiding van knotbomen, en aanwijzingen voor aanplant en beheer. Knotbomen zijn niet alleen uit cultuurhistorisch en landschappelijk oogpunt erg interessant, zij hebben ook bijzondere ecologische waarde. Er leven heel veel planten en dieren in, op en aan knotbomen. Speciaal verbonden met de knotwilg zijn het knotwilgslakje, dat bijna uitsluitend op knotwilgen voorkomt, en de overbekende steenuil (volgens het boek broedt ongeveer de helft van alle Nederlandse steenuilen in knotbomen). Hoewel ik al jarenlang actief ben als knotter bij de Vogelwerkgroep Koudekerk/Hazerswoude e.o. bevatte het boek ook voor mij veel nieuwe informatie en leuke weetjes. Zo heb ik erg genoten van het hoofdstuk Knotbomen in de schilderkunst. Dat onderwerp leek me wat gezocht, tot ik las dat er bijna geen geschreven bronnen zijn over het knotten in vroegere tijden. De informatie over het knotten in de Middeleeuwen en zelfs daarvóór (er zijn al afbeeldingen van knotbomen die dateren van 1400 tot 1500 jaar voor Christus) moet dus worden afgeleid uit de ‘foto’s’ van die tijd: de schilderijen, etsen en andere bewaard gebleven kunstuitingen. Het Knotbomenboek is vlot geschreven, rijk geïllustreerd en biedt een schat aan informatie, zelfs een schriftelijke cursus knotten (in het hoofdstuk Aanplant en beheer). Het is een erg leuk boek voor iedereen die van het Nederlandse en Vlaamse platteland en de daarmee verbonden knotbomencultuur houdt. Elke knotter zou dit boek moeten lezen! Ronald Klingers, 24 juli 2010 |