120927 Vogelpoten en vogelogen

Zwarteruiters250912.jpg
Veertien zwarte ruiters (Tringa erythropus, Chevalier arlequin, Spotted Redshank) landen op de Starrevaart.

Op mijn plaatje van de vogelpoot in een eerder Vogeldagboek zijn veel opmerkingen gekomen.
Je kan niet zo maar een zoogdierenpoot (of mensenbeen) met een vogelpoot vergelijken, er zijn verschillen.
Dr. Sander Gussekloo, assistant professor van de Wageningen University, heeft speciaal voor Vogeldagboek
een tekening gemaakt van een vogelpoot met daarnaast de afbeelding van een mensenbeen (links).

Vogelpoot.jpg

Toelichting (dezelfde kleuren geven dezelfde botten aan van mens en vogel):
Oranje: Pelvis of bekken
Roze: Femur of dijbeen
Magenta: Patella of knieschijf
Violet: Tibia of scheenbeen
Rood: Fibula of kuitbeen
Geel: Tarsaalbeenderen (tarsi) of voetwortelbeentje of enkelbeentjes
Groen: Metatarsalia of middenvoetsbeentjes
Bruin: Phalanges of teenkootjes

De knie is het gewricht tussen het femur en de tibia, op de tekening aangegeven met de gestippelde lijn.
De enkel is het gewricht tussen de tibia/fibula en (één van) de tarsaalbeentjes, in de blauwe cirkel.
De hiel is eigenlijk iets wat alleen bij de mens zo genoemd wordt en het is het uitstekende bot
aan de achterkant van de enkel (rode pijl), het is één van de tarsaalbeentjes (de calcaneus).

Nu vallen bij de vogels een paar dingen op vergeleken met de mens: vogels hebben meer teenkootjes
dan de gebruikelijke drie die wij hebben en bij vogels zijn de tarsaalbeentjes vergroeid met de tibia
en met de metatarsalia waardoor er maar één gewrichtsvlak is. Nu is alles duidelijk, met dank aan Sander!

Sperwer090812B.jpg
In een eerder Vogeldagboek publiceerde ik foto's van een vrouw sperwer (Accipiter nisus, Épervier d'Europe,
Sparrow Hawk; female) die wel veertig minuten lang vlak bij mij in de buurt bleef zitten.

Een valkenier dacht aan de poten op de foto's te zien dat ze wellicht een riempje gedragen had,
waardoor haar redelijk 'tamme' gedrag verklaard zou kunnen worden. Een dierenarts echter
dacht niet dat ze gevangen geweest was maar dat ze mogelijk last van schurft had.
De jeuk verklaart volgens hem mogelijk het verlies van huidschubben en de bloedinkjes (bijten!).
Ook de woekeringen aan de achterkant van de poot zouden hiermee kunnen verklaard worden.

Sperwer_oog090812_coll.jpg
Nu we toch bezig zijn met een medische rubriek: nogmaals de sperwer (Accipiter nisus, Épervier d'Europe,
Sparrow Hawk; female), nu met een afbeelding waarop goed te zien is dat het knipvlies of derde ooglid
(membrana nictitans) half over het oog is geschoven. Veel dieren kunnen een beschermend vlies
voor hun ogen schuiven. Om het oog, dat een erg kwetsbaar zintuig is, vochtig te houden
en vooral om het te beschermen, schuift dat knipvlies horizontaal over de oogbol, bijv. als ze in het water duiken.

Groenzuringhaantje100912.jpg
Hoe mooi groen kan zijn: groene zuringhaantjes (Gastrophysa viridula, Chrysomèle de l'oseille,
Green Dock Beetle) op zuring. Het is een keversoort uit de familie van de talrijke bladhaantjes. Ruiner Aa.