Auteurs, foto’s en illustraties Uitgave Bestellen
De vruchtlichamen van het ovaal holsteeltje |
Niet zomaar een bos….!! Natuuronderzoek op de cm2 in het Coovels Bos De beroemde speurmethoden van Sherlock Holmes verbleken bij de manier waarop vijf Brabantse natuurliefhebbers gedurende zeventien jaar een geheel bos minutieus op de kleinst denkbare sporen heeft onderzocht. Een monnikenwerk dat werd beloond met de vondst van 2001 soorten zwammen waarvan 334 nieuw voor Nederland. In het spoor van Sherlock Holmes zochten de vijf speurneuzen naar de samenhang, de coalescens (zo heet hun studiegroep) der dingen, waarbij de microscoop belangrijker was dan de loep en het geduld om jarenlang een bos centimeter voor centimeter te bekijken, nogal masochistisch aandoet. Dertig hectare op je knieën… Je zou denken: dit moeten saaie heren zijn. Ik ken ze niet, maar de levendigheid waarmee ze hun veldwerk en onderzoek beschrijven, bewijst het tegendeel. Soms is de tekst zo spannend, dat Holmes’ auteur Arthur Conan Doyle het met rode oortjes gelezen zou hebben. De woordspeling ligt voor de hand: ‘Niet zomaar een bos’ is niet zomaar een boek. En dat is ook zo. Mij was aangeraden het ter recensie aan te vragen. Toen ik het de eerste keer doorbladerde en al die tekeningen en foto’s zag, dacht ik: pfff… veel te technisch. Totdat ik begon te lezen. Zelf noemen de vijf het ‘een gestructureerde ontdekkingstocht, in zeer trage loopsnelheid’, die ze starten met een beschrijving van het Coovels Bos te Helmond in heden en verleden. Het is, zoals vrijwel overal in ons land, het treurige verhaal over de neergang van een rijke flora en fauna sinds de zeventiger jaren. De vraag is of deze teloorgang van de natuurwaarden zal worden gestopt; er bestaan nog veel bedreigingen. Het doel was om de flora, en dan met name zwammen, systematisch te onderzoeken en hieruit conclusies te trekken. Het gebied werd in veertig blokken verdeeld. Op 7 november 1993 werd een verkennende excursie uitgevoerd, in september 2011 werd het veldonderzoek voltooid. Het boek is geen dorre opsomming van soorten, maar al ‘kruipend’ door het landschap beschrijven de natuurvorsers wat ze tegenkomen. Voorbeeld. “De omheining van het industrieperceel waarop het telecommunicatiebedrijf wordt geëxploiteerd, vormt een onneembare barrière voor grotere zoogdieren als de Bunzing. Noodgedwongen bewegen ze zich langs de afrastering heen en weer en daarbij doen ze soms hun behoeften. Het resultaat hiervan vormt dan onze inspiratiebron”. Tussen dit soort proza door worden alle vondsten vermeld en worden in aparte kaders de nieuwe Nederlandse soorten beschreven en de microscopische beelden getekend. Dit levert een schat op aan informatie over die ruim driehonderd nieuwe soorten. Wat mij uiteindelijk het meest verrast heeft, is dat in een ogenschijnlijk ‘normaal ‘ stukje landschap, waar je op de N270 doorheen rijdt, zo ongelooflijk veel ‘natuur’ te vinden is. Deze boekbespreking wordt te lang, ik zou nog meer willen schrijven. Zoals over de aanbeveling van de auteurs om het Coovels Bos aan te wijzen als paddenstoelenreservaat, over de 451 plantensoorten die werden gevonden, 89 soorten mossen en 30 korstmossen en over de dieren (vogels, insecten enz.) in het bos. In de recensies van Vogeldagboek worden geen ‘sterren’ uitgedeeld. Beschik je over het geduld om zo’n dik boek vol ‘avontuur’ en wetenswaardigheden te lezen, wil je geïnspireerd worden door mensen die met een nauwelijks te bevatten enthousiasme elke keer weer (zelf schatten ze tweeduizend) het bos induiken en vind je de prijs die stevig is maar gezien de kwaliteit (o.a. milieuverantwoord papier) geen bezwaar: ga dit boek lezen! AdG, 16 mei 2013 |
