Het raadselachtige leven van vogels

Mensen zijn nogal eens geneigd zichzelf op grote afstand van andere dieren te plaatsen. Slechts wij zijn zeer intelligent en hebben echte gevoelens. Goed, wetenschappelijk onderzoek maakt steeds duidelijker dat ook andere dieren soms veel intelligenter zijn dan eerder werd aangenomen en van steeds meer dieren vermoedt men dat zij ook over diverse emoties beschikken, die rijker zijn dan we ooit dachten. Maar nog steeds vinden wij de afstand tot andere dieren groot.

Meestal hebben we het dan over zoogdieren. In dit boek maakt Strycker duidelijk dat men ook vogels wat betreft hun lichaam (deel 1), hun geest (deel 2) en hun zielenroerselen (deel 3) ook niet moeten onderschatten.

Het boek is vlot geschreven en staat vol met bijzondere voorbeelden van vogelgedrag en vaardigheden van vogels die inderdaad zeer tot de verbeelding spreken.

Maar om nu te beweren, zoals Strycker in zijn boek, dat er in bijna elk domein van vogelgedrag diepe en betekenisvolle parallellen met ons eigen gedrag bestaan, dat gaat me net iets te ver. Daarvoor zijn de voorbeelden in het boek, deels bovendien anekdotisch of gebaseerd op kleurrijke verhalen van anderen, mij toch net niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd.

Dat neemt niet weg dat Strycker wel onze ogen opent voor de bijzondere verschijnselen in de vogelwereld, zoals de spreeuwenwolken, op de maat van muziek dansende papegaaien, de kunst van het verleiden door prieelvogels en de diepe liefde van een albatrossenpaar. Ik geloof zeker dat de vermeende kloof tussen de mens en andere dieren door onderzoek in de laatste jaren van beide kanten kleiner aan het worden is.

In het hoofdstuk over de sneeuwuil gaat de schrijver (of vertaler?) mijns inziens in de fout, waar hij schrijft dat er om te weten welke prooien die uilen vangen zodra zij buiten het poolgebied komen, onderzoek is gedaan op de keutels van sneeuwuilen. Ik vermoed dat hier braakballen bedoeld zijn. Aan een uilenkeutel, voor zover dat al iets anders is dan een witte, natte flots, is veel minder te zien.

Ronald Klingers, 21 augustus 2015