Auteur Foto’s Uitgave |
In de ban van het beest Nederlandse dieren door de ogen van hun kenners Grauwe ganzen blijven hun hele leven bij elkaar (al zullen er best eens slippertjes voorkomen…). Een grauwe gans in Oostenrijk was tijdens een heftige storm zijn vrouwtje kwijtgeraakt. Onderzoekers volgden deze gans, die na enige tijd een nieuwe partner vond. Na anderhalf jaar dook de weggewaaide partner op en werd hun relatie hervat. Soms gaat een overblijvende gans snel dood, uit stress, uit verdriet. Bij een experiment met stresshormonen bleek een grauwe gans niet ‘een’ partner te missen, maar ‘zijn’ partner. Toen ze terug was, daalde de stress naar ‘normaal’. Caspar Janssen is journalist, en goede journalisten weten dat ‘kort schrijven’ moeilijker is dan lange verhalen noteren. In Zijn rubriek ‘Beestje van de week’ in De Volkskrant publiceerde hij talrijke gesprekken met natuurdeskundigen, kort, bondig, soms meeslepend, altijd informatief. De combinatie van beschrijvingen van dieren en van de wijze waarop onderzoekers, soms onder bizarre omstandigheden, aan hun gegevens komen, levert verrassende en leerzame lectuur op. Het woord ‘beestje’ in zijn krantenrubriek klonk nog wel gemoedelijk, maar de titel van het boek bezorgt mij bange gevoelens van enge, verscheurende dieren. Het woord ‘beest’ is kennelijk popu, ik hoor het steeds vaker, ook in programma’s als Vroege Vogels. Maar een dier is lang niet altijd een beest! Nog even over ganzen. Er zijn domme gansjes, maar domme ganzen bestaan niet. Ze worden slimmer door de massale jacht, ze verstoppen hun nest steeds beter, ze trekken naar de stad omdat ze daar minder van jagers te duchten hebben. (Grauwe) ganzen hebben een geheugen, ze hebben pret. (Ik schrijf deze recensie terwijl er berichten circuleren over een geplande ganzenslachting in Zuid-Holland.) Het hoofdstuk over reeën heeft als dubbelzinnige titel Het (De) Ree. Een ‘foutje’ van dierenvriend Janssen. Taalkundig is ‘De’ ree correct, ‘Het’ ree wordt alleen door jagers gebruikt. Gelukkig wordt bij ‘De’ haas geen jagerstaal gebezigd. De drastische achteruitgang van hazen lijkt gestopt, de populatie is nu stabiel. Typische weidevogels als grutto en kievit ontbreken, maar de veldleeuwerik wordt wel beschreven. Drie vogels waarmee ik ben opgegroeid. “Maar helaas: het gejubel van de leeuwerik is verstomd”. Zoals je tot je verdriet moet vaststellen dat je in de buitenlucht steeds minder (zeldzame) dieren hoort. De intensieve manier waarop landbouwgrond en grasland worden geëxploiteerd, is de hoofdschuldige. De korte verhalen over 65 dieren is typisch zo’n boek voor op de tafel, het bureau of het nachtkastje, om nu en dan even heerlijk met Caspar Janssen in een hoofdstuk weg te glijden, het boek terzijde te leggen en vervolgens goed te beseffen wat je eigenlijk hebt gelezen. Hoe wonderbaarlijk elk levend wezen is. Het moet een beestenwerk geweest zijn om uit alle informatie die de deskundigen hem voorschotelden, zulke levendige hoofdstukken te schrijven waarbij de dieren zo goed tot hun recht komen. Knap! AdG, 30 november 2015 |
In de ban van het beest
|
|