grassen, cypergrassen en russen • 143 soorten • snel herkennen

Grassen. Niet het meest boeiende onderwerp voor een natuurgids, dacht ik voor ik aan lezing van dit boek begon. Tja, ik wist wel dat er diverse soorten zijn, waaronder die hele vervelende die tussen de tuintegels groeit, en waarvan ik al wist dat die de naam straatgras draagt, en die waarmee we als kinderen elkaar plaagden door de aren bij elkaar onder truien en bloezen te stoppen. Kruipertjes noemden we die. Ze kriebelden enorm.

Ze zijn zwaar ondergewaardeerd, de grassen en verwante soorten. En dat terwijl ze zo belangrijk zijn voor de natuur. Grassen voeden de gehele wereld, direct of indirect.

Deze determinatiegids is om twee redenen gemaakt. In de eerste plaats worden grassen wat waardering van hun schoonheid betreft niet op de juiste waarde geschat. Goed, we kennen allemaal wel de siergrassen die in steeds meer tuinen staan te wuiven, maar ook onze inlandse grassen en aanverwante soorten zijn bij nadere bestudering vaak zeer de moeite waard.

Wie een bloeiwijze van een grassoort door een loep bekijkt die 10x vergroot, zal dit moeten beamen. Omdat voor een goede determinatie van veel grassen en aanverwante soorten een loep erg handig is, gelet op de vele kenmerkende details, kan tijdens het bestuderen en op naam brengen van een grasachtige het nuttige met het aangename worden verenigd.

De tweede reden is gelegen in kennisoverdracht. Er bestond tot het uitkomen van dit boek eigenlijk nog geen eenvoudige determinatiegids voor grassen. Zo moest je al bijna een expert zijn om grassen te kunnen herkennen.

Van den Bremer kwam er achter dat met behulp van foto’s en wat begeleidende tekst een gids kon worden gemaakt, die amateurs snel op weg helpt de juiste naam van een grasachtige te ontdekken. Immers, elk gras heeft maar een beperkt aantal specifieke kenmerken, die in vijf tot acht foto’s goed in beeld te brengen zijn. Dat is daarmee de basis van deze gids.

Met uitzondering van enige graansoorten zijn in dit boek geen cultuurgrassen opgenomen, alleen ‘gewone’ grassen. Er worden in deze gids 86 grassen, 43 cypergrassen en 14 russen beschreven.

Na lezing ben ik met andere ogen naar de grasachtigen gaan kijken, precies zoals de schrijver dit bedoeld heeft. En die grassoort waarmee we als kinderen elkaar zo plaagden? Die blijkt in het echt ook kruipertje te heten.

De Basisgids Grassen is een uitstekende determinatiegids voor beginnende amateurbotanici. Mooie, duidelijke foto’s en goede verbindende teksten zorgen ervoor, dat de meer algemene grasachtigen relatief eenvoudig op naam te brengen zijn. De kwaliteit van deze gids wordt onderstreept door de nominatie die deze gids ontving voor de Jan Wolkersprijs 2015, de jaarlijkse prijs voor het beste natuurboek (als gedeelde tweede geëindigd).

Ronald Klingers, 10 december 2015