Auteur Vertaling Uitgave |
De genialiteit van vogels
Op de Brouwersdam zag ik een zilvermeeuw opvliegen met een mossel in zijn snavel. Vanaf een hoogte van een meter of zeven liet hij de mossel vallen in de verwachting dat de schelp zou kapotslaan op de harde stenen. Is dat het geval, dan duikt de zilvermeeuw er achteraan en eet hij de mossel op. Blijft de schelp heel, dan onderneemt de meeuw nog een paar pogingen. Ooit moet er een meeuw geweest zijn die het gebruik van een harde ondergrond ontdekt heeft om voedsel te bemachtigen. Latere meeuwen hebben dit voorbeeld gevolgd. Het zijn niet alleen apen die hun omgeving, of wat daarin voorradig is, gebruiken om voedsel te bemachtigen. Het boek van Jennifer Ackerman staat vol met voorbeelden van vogels die instrumenten gebruiken. Ze reisde naar Nieuw-Caledonië om het gedrag van wipsnavelkraaien te bestuderen. Meesters in het gebruik van gereedschap. Daarnaast passeren nog vele andere soorten de revue. Van westelijke struikgaaien in Amerika tot meesjes in Engeland. Steeds gaat het over de intelligentie van vogels in bepaalde situaties. Maar ook doet ze een poging om het begrip ‘intelligentie’ te omschrijven. De meningen daarover lopen in wetenschappelijke kringen nogal uiteen. De beschrijving van intelligentie/genialiteit van vogels wordt geclusterd in verschillende hoofdstukken. Na een inleiding over het vogelbrein volgt een hoofdstuk over de technische hoogstandjes en vaardigheden. Vooral de wipsnavelkraai speelt daarin een voorname rol. Dan volgt een beschrijving van het sociale leven, waarin vele vogels en hun relaties tot andere vogels en hun omgeving aan bod komen. In het hoofdstuk over vogelzang speelt de spotlijster een hoofdrol. Deze wat saai ogende vogel is een meester in het imiteren. De schrijfster durft de stelling aan dat spotlijsters misschien ook wel gewoon voor hun plezier zingen. Voor wetenschappers een gedurfde uitspraak. We kennen wellicht wel de prieelvogels uit de films van David Attenborough. De auteur beschrijft beelden van het gedrag en wat er in de hersens van deze vogels gebeurt als ze druk met hun prieel in de weer zijn. Ook andere vogels worden geroemd. Staartmeesjes om hun fraaie nestbouw. Uiteraard ontbreekt er geen beschouwing over trekgedrag. Een ingewikkeld probleem. De laatste inzichten worden beschreven en eigenlijk lees je dat we nog steeds voor vele raadsels staan. Voor wie ‘vogels kijken’ meer is dan alleen maar een verenpak registreren op je soortenlijst, is dit boek een aanrader. Hoewel wetenschappelijk van opzet, is Jennifer Ackerman erin geslaagd om een leesbaar verhaal te schrijven. Ook voor de geïnteresseerde niet-wetenschapper. Ko Katsman, 18 september 2017
|
De genialiteit van vogels
|
|