200525 ‘Gewonde’ zwartkop

Draaihals250520A
* Draaihals, Jynx torquilla, Eurasian Wryneck, Torcol fourmilier, Wendehals *
Voor de thuisreis vanmorgen een laatste fietsrondje over het Dwingelderveld.
De gehele week had ik draaihalzen horen zingen, een karakteristiek geluid, maar ze niet gezien.
Deze wat geheimzinnige, zeldzame, goed gecamoufleerde mierenetende spechten
broeden meestal aan de rand van heidegebieden in nestholtes in oude loofbomen.
Vandaag had ik geluk (of: de volhouder wint) en zag ik een poetsende draaihals in een dood boompje.

In de tuin van Anholt 16 broeden veel vogels, ook ten minste één paartje zwartkoppen.
In het weekend was een mannetje helemaal in paniek. Luid alarmerend vloog hij wild door de struiken
en een aantal malen ‘surfde’ hij door het gras, zijn lichaam van links naar rechts draaiend
en klapwiekend met zijn vleugels. Daarmee suggereerde de vogel dat hij gewond was.
Dat is een afleidingstactiek die je vaker bij vogels ziet, zoals bij kleine plevieren.

De inspanning van de zwartkop was waarschijnlijk tevergeefs: later vond ik afgebeten donsveertjes.
Roofvogels trekken veren met schacht en al uit het lichaam, roofdieren bijten ze af.
De dader was mogelijk een eekhoorn (eet kleine vogels) die ik door de struiken had zien scharrelen.
Hoewel: in het park komen er steeds minder eekhoorns voor vanwege steenmarters.
Er lagen in het Lanka-bos best veel afgebeten veren, daar weten die marters vast meer van…


* Veldleeuwerik, Alauda arvensis, Eurasian Skylark, Alouette des champs, Feldlerche *
Op de grote heide van het Dwingelderveld zijn er volop jubelende veldleeuweriken.


* Bonte vliegenvanger, Ficedula hypoleuca, Pied Flycatcher, Gobemouche noir, Trauerschnäpper *
Rond ons vakantieverblijf in Anholt 16 zijn diverse broedparen van de bonte vliegenvanger.
Dit mannetje in ‘onze’ tuin is geringd. In de Vogeltrekatlas las ik dat er in de loop der jaren
387.000 bonte vliegenvangers in ons land zijn geringd. Je zou denken dat alles nu wel bekend is,
maar door telkens veranderende omstandigheden levert al dat ringwerk steeds nieuwe gegevens op.


* Adder, Vipera berus, Adder, Vipère péliade, Kreuzotter *
Als slangen (en hagedissen) groeien, wordt hun huid te krap. Ze gooien hun oude huid af, het vervellen,
en daaronder komt een frisse, nieuwe huid tevoorschijn. Dat proces herhaalt zich regelmatig.
Om de vervelling te vergemakkelijken, maakt de slang een onderhuidse olieachtige vloeistof aan
die de opperhuid losweekt. Die substantie zorgt voor een melkachtige waas over de ogen.
Adders hebben rode ogen maar die lijken dan wel blauw. De adder op deze foto van zaterdag
is hetzelfde vrouwtje als in Vogeldagboek van 20 mei. Zodra de huid helemaal is losgeweekt,
zal de adder haar oude huid aan een scherp voorwerp schuren en open laten barsten en er vervolgens uitkruipen.


* Veenheide-uil, Acronicta menyanthidis, Light Knot Grass, Noctuelle du ményanthe, Heidemoor-Rindeneule *
* Brede-w-uil, Lacanobia w-latinum, Light Brocade, Noctuelle du genêt, Graufeld-Kräutereule *
Twee nachtvlinders die op zandgronden voorkomen en niet erg algemeen zijn.
Vooral de veenheide-uil (links) is vrij zeldzaam. Lijkt op de goudhaaruil.
Ook de brede w-uil (rechts) kent gelijkende soorten. De uilen zijn beide nachtactief.


* Gewone zakdrager, Psyche casta, a bagmoth, Psyché lustrée, Kleiner Rauch-Sackträger *
* Sigaarzakdrager, Taleporia tubulosa, Large Birch Bright, Röhren-Sackträger *
* Grote reuzenzakdrager, Pachythelia villosella, a bagmoth, Zottiger Sackträger*
In Nederland komen 24 soorten zakdragers voor. Het zijn de rupsen van deze micronachtvlinders
die ter bescherming een kokertje van natuurlijke materialen om hun lichaam bouwen.
Daaraan danken deze piepkleine vlindertjes hun naam. De gewone zakdrager (links boven) is ca. één cm groot
en komt algemeen in ons land voor. De smalle sigaarzakdrager is ongeveer twee centimeter
en vind je op zandgronden. Een zeldzame soort is de grote reuzenzakdrager (onder), drie tot vijf cm.
Dat is een typisch vlindertje van heidegebieden. Alle drie de rupsenzakjes gefotografeerd op het Dwingelderveld.