Hoofdredacteur
Josep del Hoyo

Uitgave
Lynx Edicions 2020
970 pagina’s, 25 x 32 cm
harde omslag met beschermflap, 4,1 kilo
geplastificeerde bladwijzer met uitleg
ISBN 978 84 16728 37 4
€ 85

Het is bijna niet te geloven, maar de dikke pil van ruim vier kilo voor me bewijst dat het kan: alle ca. elfduizend vogels van de wereld in overduidelijke tekeningen in één boek verzameld! Nog niet eerder stonden alle vogels in één uitgave. Een unieke publicatie.

All the Birds of the World is geen leesboek, want op de vogelnamen na (wetenschappelijk en Engels) en vermelding van de grootte van de vogels, bevat het geen tekst. Wel tekeningen, verspreidingskaartjes en een QR-code die je na het scannen met je telefoon geleidt naar de website van ebird.org met foto’s, video’s en gegevens over de betreffende soort. Met enkele letters wordt de status van de soorten aangegeven: onbedreigd, bedreigd, kritisch enz. Je kunt zelfs, in een nauwelijks zichtbaar vierkantje met vier vakken, eigen coderingen van waarnemingen plaatsen. Efficiënter kan het niet zijn.

Het bolletje met vier gekleurde vakken behoeft uitleg. Er bestaan vier toonaangevende wereldvogellijsten: HBW and BirdLife International, eBird/Clements, the IOC en Howard and Moore. Die ranglijsten hanteren verschillende criteria bij het bepalen van wat een vogelsoort is of wat een ondersoort is. ‘All the Birds’ heeft alle door deze registers benoemde soorten opgenomen (11.524) en via een handige code in die bolletjes is te zien welke van die lijsten bepaalde vogels als soort of als ondersoort beschouwt. De talloze ondersoorten die door geen van die checklists als soort worden benoemd, zijn niet vermeld.

Het verschil in opvatting van ornithologen/taxonomen over de oorspronkelijk door Linnaeus gegeven namen heeft te maken met voortschrijdend inzicht en vooral ook met DNA-onderzoek, waardoor onderlinge verwantschappen van planten en dieren in een ander licht zijn komen te staan. Het einde van nieuwe indelingen is nog niet in zicht.

Er staan 20.865 illustraties in deze vogelbijbel. Als de verenkleden van mannetjes en vrouwtjes verschillen dan zijn beide geslachten afgebeeld, evenals onderscheidende ondersoorten. Alle 3313 endemische soorten, dus die uitsluitend in een beperkt gebied voorkomen, zijn gemarkeerd. In een aparte bijlage staan, zo mogelijk met een tekening, de sinds 1500 uitgestorven vogelsoorten, voor zover bekend zijn dat er 108. Op de 11.558 verspreidingskaarten is te zien waar vogels jaarrond verblijven of waar hun broedgebied en winterverblijf is. Een uitgebreide wereldatlas is handig als aanvulling op de verspreidingskaartjes.

Aan de basis van deze uitgave staat de tweedelige Illustrated Checklist of the Birds of the World. Die is uitgebreider, met vermelding van alle ondersoorten en een korte beschrijving van de soorten. De illustraties in beide uitgaven zijn hetzelfde. Die twee delen zijn intussen afgeprijsd tot € 190 samen. Het boek in één deel, waarvan ik de derde druk ontving, wordt verkocht voor € 65. Als je dit bedrag vergelijkt met andere publicaties, is dit een sterk uitgeklede prijs. Hoe een uitgever in staat is bijna duizend pagina’s in full color tegen zo’n relatief gering bedrag te drukken? Hier komt niet alleen commercie om de hoek kijken, maar ook idealisme om zoveel mogelijk mensen voor de fantastische wereld van de vogels te interesseren.

Samengevat zal het duidelijk zijn dat ik razend enthousiast ben over All the Birds of the World. Het is een onovertroffen naslagwerk en een fantastisch kijkboek waar je vele, vele uren met veel plezier in kunt bladeren. En je verbazen over de nog enorme vogelrijkdom op onze aardbol is. Dit boek kan ertoe bijdragen dat meer mensen enthousiast worden en zich zullen inzetten voor bescherming van onze kwetsbare natuur.