Auteur Illustraties Uitgave |
De gewiekste vogelgids Slim en eenvoudig vogels herkennen voor iedereen Zoek op kleur, gedrag, vorm en leefgebied Wie is er nu het uitgekookst: Jan Rodts, coryfee van de Vlaamse Vogelbescherming met zijn ‘Slimste vogelgids’ of de goeroe van de Nederlandse Vogelbescherming, Nico de Haan, met zijn ‘Gewiekste vogelgids’ die recent is verschenen? Titels waarschijnlijk bedacht door bijdehante reclamemensen, de inhoud van beide boeken straalt de passie van de deskundige auteurs uit voor onze gevederde vrienden. In De slimste vogelgids (hier mijn recensie uit 2019) kunnen beginnende vogelaars vogels opzoeken op grootte; handig zijn de vele pijltjes die verwijzen naar typische kenmerken van de broedvogels in onze landen. In De gewiekste vogelgids, met meer soorten omdat ook overwinteraars zijn beschreven, kunnen vogelliefhebbers een soort opzoeken op basis van hun kleur, gedrag, vorm en/of leefgebied. Het lijkt vrijwel uitgesloten dat je met deze methode een vogel niet op naam kunt brengen. Er zijn vier zoekwijzers: kleur (zoals witte of bijna geheel witte vogels, bruin-witte vogels, kleurrijke vogels, vogels met een witte stuit enz.; in totaal veertien kleurkenmerken), gedrag (vliegend voedsel zoekend, vogels die helemaal onderduiken, vogels die ‘onzichtbaar’ zijn maar wel goed te horen; tien kenmerken), vorm (uil, eend, bijzondere snavel, lange staart; elf kenmerkende vormen) en leefgebied (tuin, bos en heide, moeras, duin; tien landschapstypes). Bij het bespreken van vogelgidsen pak ik meestal twee vogels in hun nekvel en kijk ik wat de auteurs ermee hebben gedaan: grutto en zwarte ruiter. De laatste vooral omdat die nogal eens ontbreekt. Maar deze staat keurig bij ‘zwarte of bijna geheel zwarte vogels’, ‘vogels die op slik en gras lopen in het binnenland’ en idem ‘aan de kust’ en ‘ik ben op het wad’. Niet te missen! De grutto staat bij ‘vogels met een oranje, rode of roze borst’, ‘vogels op slik en gras enz.’, ‘bijzondere snavel’ en ‘ik ben in een weidevogelreservaat’. Ook hier is een onjuiste determinatie uitgesloten. Maar dit zijn relatief makkelijke vogels. De ‘pijn’ bij determinatie zit vooral in die kleine bruingeelgroene vogeltjes als tjiftjaf, fitis en tuinfluiter en kleine karekiet, bosrietzanger en rietzanger enz. Dat is lastiger. Ik denk dat Nico best wel eens zweetdromen gehad heeft over welke kleur hij die vogels in zijn boek moest geven. Is een fitis een groene vogel, zoals hij schrijft? Dat je ze in tuin, bos en duin kunt vinden is overduidelijk. Maar groen? Ik zou deze soorten eerder onder ‘bruine of bijna geheel bruine kleine vogels’ hebben geschaard. Zo zijn er meer discutabele kleuren of kwalificaties aan vogels gehangen. Het is een kwestie van smaak. Nico de Haan heeft zijn veelgeroemde bijdragen aan de vaderlandse vogelkennis flink verrijkt met De gewiekste vogelgids. Het is een experimentele, niet eerder vertoonde manier om vogels op naam te brengen. Voor enthousiaste beginnende en lichtgevorderde vogelaars zal dit boek, met prachtige tekeningen van Elwin van der Kolk, sterk kunnen bijdragen aan de verrijking van hun vogelkennis. AdG, 27 april 2021
|
De gewiekste vogelgids
|
|