Auteur
Peter Bulsing

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2021
96 pagina’s, 16,5 x 16,5 cm
Deel 6 Heimans & Thijsse Reeks
ISBN 978 90 5011 849 1
€ 12,95

Hoe anders dan ‘vroeger’ is het leven van natuurfotografen? Uitgerust met geavanceerde fotoapparatuur, met communicatiemiddelen waarmee bijzondere vogels binnen een minuut worden gemeld en met andere moderne hulpmiddelen, is het schieten van vogelplaatjes in theorie makkelijk.

Des te leuker is het te lezen hoe het er in het verleden aan toe ging. De Zwitser Adolphe Burdet ((1860-1940) trouwde rijk in met Olga van der Vliet (‘een gelukkig huwelijk’), kwam in contact met Jac. P. Thijsse die hem stimuleerde om zijn hobby als natuurfotograaf uit te bouwen. Hij werd internationaal bekend als vogelfotograaf- en filmer. (Mede op initiatief van Thijsse werd Natuurmonumenten opgericht met een ‘wezenlijke’ financiële bijdrage van de Burdets.)

Gelet op de primitieve manier van het maken van foto’s had Burdet een hoge productie. Tijdens fotopresentaties was Thijsse meestal de explicateur. Er kwamen 183 stereo-opnames op de markt in NL, Engeland, Frankrijk en Duitsland ,met tekst in vier talen geschreven door Thijsse. Er werden prentbriefkaarten van de foto’s van Burdet gedrukt, vogelkalenders, zijn foto’s verschenen in tijdschriften en boeken, hij werkte mee aan exposities. Kortom, een veelvoud aan activiteiten waarmee Burdet hoopte bij te dragen aan de verspreiding van vogelkennis, vooral onder jongeren.

Zo rond 1916 ging hij filmen. Aanleiding was min of meer de Franse ornitholoog Raspail die zijn foto’s over het gedrag van koekoeksjongen als bedrog beschouwde. Tot dan was aangenomen dat de vrouwtjeskoekoek de eieren van de waardvogel uit het nest verwijderde. Burdet fotografeerde, en filmde later, dat het koekoeksjong dit deed. Zijn film ‘De koekoek’ over dit broedgedrag was de eerste Nederlandse natuurfilm. Ook met zijn films had Burdet geen commerciële bedoelingen: natuureducatie was zijn drijfveer.

Eén van de belangrijkste natuurbeschermers uit die tijd was Jan Drijver. Hij heeft beschreven hoe zorgvuldig Burdet te werk ging: “Bij hem was en bleef een foto toch steeds ondergeschikt aan het welzijn van een vogelfamilie. (…) Bleek er ook maar enig gevaar te bestaan dat de vogels hun vrees en schuwheid niet konden overwinnen en dat het broedsel verloren zou gaan, dan werden schuilhut en toestel onmiddellijk verwijderd”.

Mede door de oorlog en het overlijden van Thijsse kwam er aanvankelijk weinig terecht om de nalatenschap van Burdet te bewaren. Via zoekacties werd uiteindelijk nog een groot deel van de erfenis teruggevonden van de man die met hart en ziel was verknocht aan vogels en veel over had voor de bescherming van de natuur.

De natuurfotograaf en -schrijver Peter Bulsing heeft een heel aardige beschrijving over het leven van Burdet samengesteld, met veel illustraties. Het geeft een boeiend inkijkje in de werkwijze van deze getalenteerde fotograaf en natuurbeschermer, die enthousiast werd gesteund door zijn echtgenote.