Auteurs
Thijs Glastra, Marcel van Kammen, Hans Overduin,
Chris van Rijswijk, Bernard van Doormaal, Bob Luijks,
Arno ten Hoeve, Daan Schoonhoven

Redactie
Bob Luijks

Uitgave
Pixfactory 2021
324 pagina’s, 24 x 22, cm, harde omslag
ISBN 978 90 79588 37 4
€ 39,90

Het Praktijkboek vogelfotografie van Birdpix (2012) was een decennium lang één van de toonaangevende boeken voor beginnende en gevorderde vogelfotografen. Maar tijden veranderen snel, en dus ook de inhoud van dergelijke lectuur. Pixfactory heeft daarom een bundel met actuele inhoud samengesteld, nóg uitgebreider dan het vorige boek, en noemt dat zelfs een Handboek.

Daar valt weinig op af te dingen. Alle aspecten van het fotograferen van vogels komen in Handboek Vogelfotografie aan de orde. Niet alleen de registratiefotografie (het vastleggen van vogels zonder al te veel technische trucjes) wordt besproken, maar er is vooral aandacht voor creatieve fotografie.

Belichting speelt hierbij een cruciale rol. Het spelen met licht om bijzondere foto’s te schieten is een kunst, gelukkig staat het boek barstensvol met tips over het fantasierijk gebruik maken van lichtomstandigheden. Al is het jammer dat niet wordt vermeld met hoeveel (deel)stops de getoonde foto’s zijn over- of onderbelicht, dat zou zeker voor de onervaren fotograaf een handige aanwijzing voor zijn camera-instellingen kunnen zijn. Uiteraard ontbreekt een hoofdstuk over het (omstreden) gebruik van flitsers niet.

Dat brengt me bij het eerste van de twee aandachtsvelden die ik wil uitlichten, nl. de zorgvuldigheid waarmee fotografen in het veld te werk moeten gaan. De auteurs attenderen op vele momenten in hun bijdragen op de kwetsbaarheid van de natuur, op verstoringen en uiteraard hoe je dat kan en moet voorkomen. Heel goed: voorzichtigheid kan met het sterk toenemende aantal fotografen niet genoeg benadrukt worden. In het veld zie je nogal eens dat fotografen te opdringerig zijn, met alle mogelijke nadelige gevolgen voor (broedende) vogels die al hun energie nodig hebben om voedsel te vinden.

Het tweede aandachtspunt vormen de (betaalde) fotohutten, een actueel verschijnsel. Voordelen zijn duidelijk: je kunt op heel korte afstand prachtige foto’s maken van etende of badderende vogels. Vogels die je in je eigen tuin of omgeving niet of zelden te zien krijgt. De modernste hutten zijn van alle gemakken voorzien, zoals verwarming, toilet en koffiezetapparaat.

Nadelen zijn er ook, los van de huurprijs. Je ziet vaak aan de bijna onnatuurlijke omstandigheden dat de plaatjes in een fotohut zijn gemaakt waar de takken/zitplaatsen/voederplekken zodanig zijn geplaatst dan er geen ‘storende’ achtergrond is. De vogels worden als het ware uit hun natuurlijke omgeving losgemaakt. Vogels worden met voedsel gelokt, soms zelfs met geluid. Allemaal zaken om goed over na te denken. Want hoe leert bijvoorbeeld een jonge havik zelfstandig te jagen als hem dagelijks een (dode) op een tak geschroefde duif wordt aangeboden?

Ten slotte, maar dat is persoonlijk en zal voor iedereen anders zijn, is het mijn natuurbeleving om dieren in hun eigen, natuurlijke omgeving waar te nemen en dat is in een voederhut niet het geval. Verder benauwt een hut me, reden waarom ik nog niet in de verleiding ben gekomen om zo’n cabine te huren, hoewel ik ook best eens een badderende kruisbek of andere zeldzaamheid van dichtbij zou willen fotograferen.

Alle pro’s en contra’s van verantwoorde vogelfotografie worden netjes op een rij gezet en daarom mag je deze prachtige en leerzame uitgave echt wel een standaardwerk noemen. De vele honderden, schitterende foto’s van (beroeps)fotografen zijn bovendien bijzonder inspirerend. Na het lezen/bekijken van zo’n boek heb je altijd zin om er meteen met je camera opuit te trekken!