Auteur
Petra Vijncke

Illustraties
kleurenkaternen

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2022
336 pagina’s, 3,5 x 21,5 cm
ISBN 978 90 5011 882 8
€ 24,50

Wie naar vogels kijkt, heeft op een bepaald moment de meeste soorten in Nederland wel gezien. Sommige vogelaars worden dan twitcher: ze gaan af op elke dwaalgast. Of ze zoeken het verderop, naar andere landen of continenten. Voor wie dat niet wil of kan, en toch naar vliegende dieren wil kijken, is er een groep die dichterbij ligt: insecten. Het begint met vlinders, dan libellen en hommels en daarna wordt het moeilijk. Of leuk, het is maar hoe je het bekijkt.

Insecten vormen de meest bizarre levensvormen op aarde, met bouwschema, spijsvertering en paargedrag die volkomen anders zijn dan bij zoogdieren of vogels. De Vlaamse Petra Vijncke gaat er in haar boek diep op in en lardeert het verhaal met opmerkelijke feiten. Er zijn insecten die kunnen horen met hun vleugels, kijken met facetogen (waardoor ze rondom kunnen zien), maar ook door ocelli of enkelvoudige ogen – een soort lichtgevoelige knopjes -, ademen door poriën aan de zijkant van het lichaam enz.

De antennes van een insect zijn ontzettend veelzijdig. Ze kunnen ermee ruiken, proeven, tasten en sommige insecten ook horen. Heel prettig is dat ook nu eens goed wordt uitgelegd waardoor insecten ongevoelig zijn voor de kleur rood, maar daarentegen weer wel ultraviolet kunnen zien.

Maar liefst drie hoofdstukken zijn gewijd aan voortplanting, maar daarover is ook heel veel te vertellen. We leren over verleidingstactieken (zoals de lichttaal van glimwormen), vrouwtjes die zich als man vermommen omdat ze anders voortdurend verkracht worden, en over een fenomeen als hill-topping. Veel vlinders, libellen, wespen en kevers trekken naar een hoogte om daar seks te hebben.

De auteur is, volgens de achterflap, ‘natuureducator en natuurgids’ en dat is te merken. Het enthousiasme van de schrijfster spat van de bladzijden. Nadat ze haar spinnenfobie had overwonnen, begon ze met macrofotografie en ging ze spinnen en insecten letterlijk en figuurlijk anders bekijken. Het boek is wel een beetje schools, zowel in opzet als qua stijl. In veel hoofdstukken staan genummerde opsommingen. Soms is de uitleg wel erg omslachtig; die alinea’s hadden wat korter gekund. Helaas ontbreekt een register waarin je al die moeilijke termen had kunnen opzoeken.

Als je dit niet erg vindt, is het een heerlijk boek vol weetjes en met goede uitleg. Boeken over insecten kunnen er niet genoeg zijn. Deze groep gaat hard achteruit door bestrijdingsmiddelen, landinrichting (minder natuurgebieden), lichtvervuiling en klimaatverandering. Vijncke besluit met allerlei tips wat je zelf voor insecten kan doen: inrichten van de tuin en je huis duurzaam leven. Tot slot bespreekt ze nog hoe je de eerste stappen kan zetten om zelf een insectenkenner te worden.