Auteur
Marcel de Cleene

Illustraties
Georges-Louis Leclerc de Buffon

Uitgave
Sterck & De Vreese 2022
340 pagina’s, 23,5 x 29 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5615 914 6
€ 39,95

Altijd gedacht dat alleen ooievaars de baby’s brachten, maar ook reigers, kraanvogels en zwanen vervulden de rol van babykoeriers. Aanvankelijk zag men in deze vogels de ideale vervoerders van de kinderzieltjes naar hun toekomstige moeders, later vertelde men dat ooievaars baby’s aan huis bezorgden.

Het is één van de talloze anekdotes uit De Avibus over de veelbetekenende rol die vogels spelen in onze cultuur, of het nu in onze taal is, in het volksgeloof, in de mythologie, bij orakels, in emblemen, in de kunst, overal komen verwijzingen naar vogels voor. Geen wonder: er waren al vele miljoenen jaren vogels op onze aardbol voordat de eerste mensen verschenen. De mens is van kinds af aan opgegroeid met vogels.

Uit het gedrag van vogels werden allerlei conclusies getrokken. In het oude Rome was zelfs een priesterstand (de auguren of vogelwichelaars) die samen met waarzeggers de wil van de goden afleidden uit de vliegrichting en ander gedrag van vogels. Dat was ook zo bij de Grieken en in India. Door invloed van de kerk verdween de vogelschouw al bleven dierenorakels leven in het Europese volksgeloof.

Plantenfysioloog em. prof.dr. Marcel de Cleene heeft van tal van vogelfamilies ongelooflijk veel gegevens verzameld over hun betekenis in de symboliek, als emblemen, in de heraldiek, in rituelen, mythologie en devotie, in magie en volksgeloof, in de taal en heeft verdere interessante weetjes verzameld. Dat alles is systematisch en overzichtelijk per soort en met bronvermelding opgeschreven.

Het betreft veertig vogelfamilies, zoals arenden, duiven, ganzen, haviken, kieviten, koekoeken, kraaien, kraanvogels, leeuweriken, lijsters, mussen, nachtegalen, snippen, uilen, winterkoninkjes, zwaluwen enz.

Opvallend is dat in hun symbolische betekenis aan vrijwel alle vogels zowel goede als slechte eigenschappen worden toegedicht. Ook in de wapenkunde worden vaak vogels gebruikt. Een grappige is de wielewaal in het familiewapen van het Duitse geslacht Von Bölow omdat hun naam (buuu-looo) lijkt op de roep van de wielewaal. Het is zo maar een voorbeeld uit de duizenden verhaaltjes.

De Avibus is een onuitputtelijk leesboek, prachtig geïllustreerd met ingekleurde gravures op groot formaat uit de Histoire Naturelles van Georges-Louis Leclerc de Buffon. Dit is zo’n heerlijk tijdloos salontafelboek dat je telkens weer oppakt om in te kijken en in te lezen.