Het zwammenboek

Het_zwammenboek

Auteurs
Ester Gaya e.a.

Illustraties
Katie Scott

Vertaling
Joost Zwart

Uitgave
Lannoo 2022
64 pagina’s, 28 x 38 cm, harde omslag
ISBN 978 90 4014 845 34
€ 25,99

Oorspronkelijke titel
Fungarium: Welcome to the Museum, 2021

Het zwammenboek

Met deze prachtige uitgave proberen de auteurs licht te brengen in het duistere rijk van de schimmels. Alleen al de aanblik van de omslag daagt je uit om het boek open te slaan. Wat je dan tegenkomt zijn een beetje ouderwets aandoende tekeningen, maar in de goede betekenis van het woord. Ze zijn heel duidelijk en in prachtige kleuren gedrukt.

Dit zou een kinderboek zijn voor lezers vanaf negen jaar. De tekst is echter voor een negenjarige te moeilijk. Veel namen en begrippen in het Latijn passeren de revue en dat bevordert de leesbaarheid niet voor de jonge lezer.

De inleiding heet ons welkom in het zwammenrijk en we krijgen een overzicht van de evolutionaire ontwikkeling van schimmels. De eerste schimmels zouden een miljard jaar geleden ontstaan zijn. Mijn vraag is: wat ging daaraan vooraf? Waaruit zijn ze ontstaan? Daarop wordt geen antwoord gegeven. Wel wordt benoemd dat we nog maar weinig van schimmels en hun ontstaan afweten. Moderne DNA-technieken stellen wetenschappers in staat om oude aannames te verwerpen en nieuwe inzichten te verwerven.

Er is uitleg over het verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting. Verder een prachtige illustratie over het ecosysteem van bergen. Een dergelijke beschrijving en afbeelding over ecosystemen vind je ook over gematigde bossen en het tropisch regenwoud.

Van de biologieles kennen we nog het onderscheid tussen plaatjes-, gaatjes- en andere zwammen. Het hoofdstuk ‘Zwammenrijkdom’ besteedt daar aandacht aan. Andere hoofdstukken zijn bijzonder interessant over schimmels en hun relaties.

Zo kan de vraag gesteld worden: maken mieren en termieten gebruik van schimmels of is het andersom? Ondergrondse schimmeldraden leveren planten voedsel en ze krijgen daarvoor koolhydraten terug. Voor de ontkieming van orchideeënzaad zijn bepaalde schimmels onontbeerlijk. Het laatste inzicht dat bomen via ondergrondse schimmeldraden informatie over bijvoorbeeld rupsenvraat kunnen uitwisselen, wordt niet genoemd.

Een van de laatste verhalen gaat over ‘Wondermedicijnen’. Uiteraard lezen we over de ontdekking van penicilline. Een aantal schimmels heeft het mogelijk gemaakt om orgaantransplantaties toe te passen, omdat ze de afstotingsreactie van het immuunsysteem onderdrukken. Het boek bevat een register en eindigt met een overzicht hoe en waar je meer te weten kan komen over schimmels. Een mooie uitgave om aan te schaffen of cadeau te doen.

Ko Katsman, 12 oktober 2022