Eindredactie
Carel de Vink

Redactie
Renée Beekman, Dick A. Jonkers
en Willem A. Werkman

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2022
i.s.m. Stichting Het Vogeljaar
152 pagina’s, 17,5 x 22 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5011 895 8
€ 20

Het Vogelaar is niet meer. Na zeventig jaar is er een einde gekomen aan dit vogelinstituut. Door het onverwachte overlijden van hoofdredacteur Rob Kole en het ledenverlies moest deze beslissing worden genomen. Een tijdschrift waaraan met zoveel liefde en inzet is gewerkt en waarvan zoveel vogelliefhebbers hebben genoten – en vooral kennis hebben opgedaan door de deskundige schrijvers.

In dit gedenkboek staan vele nostalgische artikelen. Zo is er een terugblik op zeventig jaar Het Vogeljaar (“Terugkijkend naar 69 jaargangen was het een mooie reis door het vogelleven in en buiten Nederland”) en een nagedachtenis aan de (hoofd)redacteuren Jan Albers, Jaap Taapken en Rob Kole. Het Vogeljaar ging met zijn tijd mee: in 1997 startte Peter C. Meijer met de serie ‘Vogels kijken langs de digitale snelweg’, waarin ook Vogeldagboek werd vermeld.

In de bijdragen wordt teruggeblikt op bijzondere broedvogels in de loop der jaren, op de achteruitgang van roofvogels, op de covers van Het Vogeljaar, op het maken en plaatsen van foto’s, op rubrieken als waarnemingen, boekrecensies, over bedreigingen voor vogels in het verleden en heden. Ook met beschouwingen over de Werkgroep Ornithologisch Erfgoed, over de opheffing van de Club van Nederlandsche Vogelkundigen. Kortom, voor abonnees van Het Vogeljaar verhalen vol heimwee.

Eén van de trouwste auteurs was Gerard Ouweneel. Hij haalt herinneringen op aan broedende lachsterns op De Beer (ja, bijna zeventig jaar geleden…) en later in andere gebieden. Hij spreekt zijn zorgen uit over het ringen en dus verstoren van vogels. “Mijn mening is dat ‘rust, rust en nog eens rust’ de beste bescherming en garantie is voor nestsucces. Maar ben ik wellicht een te ouderwetse vogelbeschermer?”

Astrid Kant gebruikt moderne hulpmiddelen bij het ringen van vogels, zoals warmtecamera’s. Daardoor is minder verstoring mogelijk. Ze is een bevlogen beschermster van grutto’s, ‘de pandabeer van het boerenland’. Rob Bijlsma vertelt over roofvogels in de 20e en 21e eeuw. Als altijd is hij kritisch: “Leefgebieden worden op grote schaal vernield en uitgewoond door biodiversiteitsbeluste ‘natuurbeschermers’, boeren en projectontwikkelaars. Natuurgebieden zijn het speeltuintje geworden van kijker- en telelens dragende ‘natuurliefhebbers’ en andere zelfzuchtige consumenten”.

Met zulke interessante en prikkelende artikelen had Het Vogeljaar nog wel zeventig jaar kunnen blijven bestaan. Maar gedrukte media worden voor jonge(re) mensen steeds minder interessant en moeten plaatsmaken voor de digitale snelwegen. Het Vogeljaar heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de vogelkennis van zijn lezers maar heeft zijn tijd gehad. Met als afscheidscadeau dit blijvende herinneringsboek.