Auteur
Hans Peeters

Uitgave
Noordboek Uitgeverij 2023
168 pagina’s, 21,5 x 28 cm, harde omslag
ISBN 978 946 471 039 7
€ 24,90

Midden in de Friese polders, in Wommels bij Bolsward, ligt een uniek cultuurlandschap, ca. veertig hectare groot, vol grutto’s en andere weidevogels. Het is het erfgoed van Murk Nijdam, een boer die zijn agrarische activiteiten volledig heeft afgestemd op de weidevogels.

De levensgeschiedenis van deze gruttoboer, zijn passie voor de Koning van het Weiland en alles wat hij daarvoor overhad, is levendig beschreven in het boek Gruttoland. Mooi onder woorden is gebracht de liefde van een agrariër voor zijn vee en voor de planten en dieren op zijn landerijen.

Murk (64) groeide op tussen de koeien en de weidevogels. Daar lag zijn hart. In 1987 nam hij de boerderij van zijn vader over. Ook hij ontkwam niet aan moderne invloeden: kunstmest, ruilverkaveling, ontwatering en intensivering van de landbouw. De bodem werd zo hard als beton en het aantal weidevogels nam dramatisch af.

In 1992 gooide Nijdam het roer om en ging vogelvriendelijker boeren. De kunstmest met stikstof werd vervangen door stront met stro (rûge dong), het waterpeil ging omhoog. De aantallen grutto’s namen weer toe. Het aanleggen in 2005 van een plasdras, toen nog een nieuwigheid, bleek een groot succes.

Murk stond en staat steeds vooraan bij het invoeren van vernieuwingen, alles met als doel om in harmonie met de vogels zijn boerenbedrijf te kunnen bestieren. Op zijn terrein staan intussen vier fotohutten waardoor fotografen (tegen betaling) op enkele meters afstand de skriezen en andere vogels kunnen fotograferen.

Sinds korte tijd is het Gruttoland eigendom van de stichting Agrarisch Natuurfonds Fryslân, die zich verplicht heeft het gebied geheel in de stijl van Murk tot in de (verre) toekomst te beheren. De gruttoboer zelf blijft ook nog jaren op een deel van zijn erfgoed vee houden.

Hans Peeters (oud-hoofdredacteur Vogels) brengt met zijn boek een terechte ode aan een man die heeft laten zien dat je met gedurfde ideeën en doorzettingsvermogen ons cultuurlandschap én onze natuur ook voor ons nageslacht veilig kan stellen. Niet alleen grutto’s maar ook andere weidevogels komen royaal aan bod, met veel mooie foto’s.