* Haas, Lepus europaeus, Brown Hare, Lièvre d’Europe, Feldhase *

Hazen staan niet in de Canon van de Nederlandse Natuur (zie recensie onderaan) maar voor mij symboliseren ze het ‘echte’ plattelandsleven.
Toen ik als jongen door de polders zwierf, zag je de lepels boven het gras uitsteken, zag je vaak grote groepen hazen rammelen.
Die tijd is voorbij. Het gaat niet goed met hazen (en konijnen, en veel andere dieren), door bebouwing, verkeer, ziektes, landbouw.
Desondanks blijven jagers deze prachtige zoogdieren afknallen, sinds 15 oktober ‘mag’ het weer. Jagers vinden dat er genoeg hazen zijn.

Het parlement, de vertegenwoordigers van ons volk, heeft enkele jaren geleden besloten dat de hazenjacht verboden moet worden.
Het is een sterk bedreigde diersoort. Desondanks weigert het kabinet die beslissing uit te voeren en zoekt het allerlei uitvluchten.
Ongetwijfeld speelt de sterke lobby van de jagers een grote rol. Bekend is dat ze onder politici en hoge ambtenaren vrindjes hebben.

De Jagersvereniging had de Staat gedagvaard omdat de haas niet meer mag worden bejaagd in Groningen, Utrecht en Limburg.
De rechter verwierp deze maand echter het beroep van de jagers. Tijdens de zitting bleek wel dat het niet zozeer gaat om wildbeheer,
maar om de plezierjacht. “De jacht is vergelijkbaar met aardappels oogsten”, zeiden de advocaten van de Jagersvereniging.
En: “Er moet een doorbraak gerealiseerd worden om te zorgen voor een positieve toekomst van de jacht in Nederland”.
Het onnodig doden van dieren is moordend en een primitieve uiting van lustgevoelens. Hopelijk grijpt een nieuw kabinet eindelijk in.

* Smient, Mareca penelope, Eurasian Wigeon, Canard siffleur, Pfeifente *
De vogeltrek is op zijn hoogtepunt. Trektelposten melden grote aantallen, en ook in mijn ‘minder populaire’ trekpolders zie ik zwermen.
Ook winterblijvers zijn al in flinke aantallen gearriveerd: smienten, kolganzen, lijsterachtigen, vinkachtigen, noem maar op.
Hopelijk zie ik deze herfst/winter ook weer eens kleine zwanen. ‘Vroeger’ overwinterden er duizenden, nu blijven ze noordelijker hangen.
In weidevogelreservaat De Wilck (Benthuizen/Hazerswoude) zitten al honderden smienten, maar dat zullen er spoedig veel meer worden.

* Kramsvogel, Turdus pilaris, Fieldfare, Grive litorne, Wacholderdrossel *
Overvliegende kramsvogels verraden zich door een scherp ’tsjak tsjak’. Deze vogel ‘pakte’ ik in de vlucht, Zoetermeer dinsdag.

* Graspieper, Anthus pratensis, Meadow Pipit, Pipit farlouse, Wiesenpieper *
Flinke drommen luchtig dansende graspiepers zijn karakteristiek voor de vogeltrek. Jaren terug moest ik de auto eens aan de kant zetten
om een pieperregen voorrang te geven. Deze graspieper vandaag in de Nieuwe Driemanspolder maakte deel uit van een kleine groep.

* Keep, Fringilla montifringilla, Brambling, Pinson du Nord, Bergfink *
Tussen de vele trekkende en pleisterende vinken zie je soms wat kepen, hun niet in Nederland broedende neven en nichten.
Het zijn vogeltjes met veel oranje in hun veren. Dit is een mannetje, ruiend naar zijn winterkleed. Ook vanmorgen in Zoetermeer.

* Staartmees, Aegithalos caudatus, Long-tailed Tit, Mésange à longue queue, Schwanzmeise *
Staartmezen trekken ’s winters in groepen rond met andere mezen en vaak ook putters, vinken, (vuur)goudhaantjes, boomkruipers enz.
Dit was vorige week in het Prielenbos. In onze tuin zie ik zelden staartmezen, maar gistermorgen dartelden er negen rond!

* Grote zilverreiger, Ardea alba, Western Great Egret, Grande aigrette, Silberreiher *
Het komt sporadisch voor dat grote zilverreigers al in de herfst hun broedkleed aantrekken.
Deze zilver is heel vroeg: Steven Kromhout fotografeerde hem zaterdag in het Noord-Hollandse Andijk.

* Grote bonte specht, Dendrocopos major, Great Spotted Woodpecker, Pic épeiche, Buntspecht *
Nog een foto van een lezer, nóg aparter: een bijna geheel witte grote bonte specht.
Anneke Pereboom fotografeerde hem (rood achterhoofd) zaterdag in Broek op Langedijk, ook NH.

De laatste decennia is de kennis over pigmentafwijkingen enorm toegenomen. Mede dank zij Hein van Grouw,
curator vogels Natural History Museum in Tring (Engeland). Hij schreef me over deze vogel:

“Leucisme is het niet. Het zou *progressive greying kunnen zijn, maar ik weet het natuurlijk niet zeker
zonder meer van deze vogel te weten, het zou wel eens het omgekeerde van PG kunnen zijn. In andere woorden:
hij begon met een pigmentloos verenkleed (melanine afwezig, het rode carotenoïde was altijd aanwezig),
maar krijgt nu met elke rui meer normaal gekleurde veren. In mijn boek Zwarte merels witte merels
heb ik dit kort genoemd. Voorbeeld was een kauw, die na een aantal jaren een volledig normaal verenkleed had.
Ook in andere vogelsoorten heb ik het nu waargenomen, en spoedig zal ik hier een artikel over schrijven.”

*Toelichting: progressive greying (voortschrijdende vergrijzing) komt veel voor bij vogels met witte veren,
‘vroeger’ steeds als leucisme beoordeeld. Na elke rui neemt het aantal witte veren toe.
PG ontstaat gedeeltelijk door vererving en gedeeltelijk door andere, nog onbekende oorzaken.

* Wollige bundelzwam, Pholiota populnea, Yellow Laminated Butt Rot of Poplars, Pholiote destructrice, Pappel-Schüppling *
* Bleke borstelkurkzwam, Coriolopsis trogii, Trog’s tramete, Tramète du peuplier, Blasse Borstentramete *
Ik ben nog niet echt op zoek geweest naar paddenstoelen, maar met dit vochtige weer schieten ze uit de grond.
In het Zoetermeerse Buytenpark zag ik deze twee, vrij algemene, soorten op boomstammen langs de weg staan.

 
***
Recensie

Canon van de Nederlandse Natuur
50 karakteristieke soorten planten en dieren
Dick de Vos, KNNV Uitgeverij 2023, ISBN 978 90 5011 933 7, € 29,95 (vanaf 1 november € 32,95)
Een bijzonder boeiende reis door het heden en het verleden van karakteristieke natuurverschijnselen in ons land. Een prachtboek!
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.