* Zwartbuikwaterspreeuw, Cinclus cinclus cinclus, Black-bellied Dipper, Cincle plongeur à ventre noir, Schwarzbauch Wasseramsel *
Langs de grote Zoetermeerse Plas foerageert al een week een zeldzame zwartbuikwaterspreeuw. Foto’s gistermorgen.

Honderden vogelaars en fotografen hebben de afgelopen week genoten van een waterspreeuw.
Een visser had eind vorige week de vogel ontdekt langs de Zoetermeerse Plas in Zoetermeer.
Na de meldingen stroomden de vogelliefhebbers toe om deze (zeer) zeldzame vogel te bekijken.
Afgelopen weekend was het er zo druk, dat ik niet gegaan ben, hoewel maar op vijf minuten rijden.
Ook dinsdag, een fraaie dag, was er zoveel belangstelling dat ik na een paar foto’s ben weggegaan.
Gisteren, direct na de mist, waren er maar enkele fotografen en had ik de vogel zelfs even voor me alleen.

Het determineren van waterspreeuwen in de winter kan lastig zijn. Er zijn wereldwijd diverse soorten, in Europa vier.
De zwartbuikwaterspreeuw (bruinzwarte buik, N- en O-Europa, delen van Frankrijk en NW-Iberië),
de roodbuikwaterspreeuw (roodbruine borst, Brittannië en M-Europa, ook België), en nog twee soorten
die uitsluitend voorkomen in Engeland, Schotland en Wales en in W-Schotland en Ierland.
Bij ons is de roodbuikwaterspreeuw zeldzaam en de zwartbuikwaterspreeuw zeer zeldzaam.

In Zoetermeer zit een donkerbruine buik. Maar, zie laatste foto, met een vage roodbruine gloed onder de witte borst.
Buiten het verspreidingsgebied is het dan moeilijk/onmogelijk om de juiste ondersoort te determineren.
Binnen dezelfde populatie kan al verschil in kleur zijn: waterspreeuwen in koele, vochtige bossen
zijn donkerder dan waterspreeuwen in meer open en drogere gebieden. Verder hebben vrouwtjes gemiddeld
iets bruinere buiken dan mannetjes binnen dezelfde ondersoort (bron: Handboek Europese vogels).
Auteur Nils van Duivendijk vermoed dat de Zoetermeerse vogel binnen de normen van een zwartbuikwaterspreeuw valt.

Foto’s donderdag van de zwartbuikwaterspreeuw van boven naar beneden:
Waterspreeuw met prooi. Ja zag de vogel al snorkelend doorlopend allerlei waterdiertjes opvissen.
Als een waterspreeuw onder water gaat jagen, schuift er een beschermend, transparant membraan over zijn ogen.
Boven de donkerbruine buikveren is ook een roodbruine verengloed te zien. Dat maakt determinatie onzeker.

* Grote barmsijs, Acanthis flammea, Mealy Redpoll, Sizerin flammé, Birkenzeisig *
Kleine en grote barmsijzen zijn lastig van elkaar te onderscheiden. Kleine zijn kleiner en donkerder dan de grote.
Er zijn nog meer verschilletjes (o.a. de vleugelstreep), maar het voert te ver hier een vogelgids te gaan overschrijven.
Volwassen mannetjes hebben een rode borst en buik, volwassen vrouwtjes en eerste-wintervogels een lichte buik.
Dinsdag zag ik in het Zoetermeerse Prielenbos een stuk of vijftien van deze Noord-Europese broedvogels.
Omdat er een influx van grote barmsijzen is gemeld, en mede gelet op de kenmerken, zullen dit grote geweest zijn.
Gistermorgen onder een donkere lucht (foto boven) werden in het Noord-Aa zo’n 35 barmsijzen door een sperwer opgejaagd.

* Sijs, Spinus spinus, Eurasian Siskin, Tarin des aulnes, Erlenzeisig *
Tussen de barmsijzen dinsdag ook een sijs, met o.a. (vuur)goudhaantjes, putters, vinken en allerlei soorten mezen.

 
***
Recensies

Tegen Sinterklaas (en Kerst) verschijnen altijd veel boeken. De VD-recensenten hebben veel moeten lezen – met plezier!

 
Mega en mini
Van gigagrote bloemen tot de allerkleinste beestjes
Camilla de la Bedoyere, Fontaine Uitgevers 2023, ISBN 978 94 6404 273 3, € 19,99
Jeugdboek. In hapklare tekstblokjes en met geweldige tekeningen worden dieren van gigagroot tot inimini geschetst.
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.

 
Roofvogels
De mooiste en machtigste dieren in de lucht
Walter en Joris De Raedt, Lannoo 2023, ISBN 97 894 0149 600 1, € 27,99
Jeugdboek, groot formaat. Met grote en fraaie tekeningen van vooral Europese roofvogels. Toelichtende tekst.
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.

 
Naar een natuurrijke tuin
Tuinieren met de natuur
Peter Bulsing, KNNV Uitgeverij 2023, ISBN 978 90 5011 922 1, € 32,95
Een mooie aanvulling op reeds bestaande publicaties over de aanleg van natuurlijke tuinen.
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.

 
Geluiden van het leven
Luisteren naar de gesprekken van dieren, planten, koralen en schimmels
Karen Bakker, Noordboek 2023, ISBN 97 894 6471 090 8, € 29,90
Boek met verbazende feiten over geluiden van planten en dieren en het perspectief (door AI) om met hen te communiceren.
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.

 
Het mooie vogelwoordenboek
Toine Andernach, Noordboek 2023, ISBN 978 94 6471 084 7, € 19,90
Een speels geschreven boek met verklaringen van vogelaarsjargon en vogelnamen.
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.