Auteur Foto’s Uitgave |
De kanoet De veranderende wereld door de ogen van een trekvogel Vaak is het zo dat hoe meer je over een vogel weet, hoe grotere bewondering je ervoor krijgt. Dat geldt zeker ook voor de kanoet. Een strandloper die slechts zo’n honderd gram weegt als hij in de Waddenzee komt bijtanken, tot zijn gewicht soms meer dan verdubbeld is. Hij is dan klaar om naar de de Banc d’Arguin bij Mauritanië te vliegen. Deze kanoeten komen uit Siberië. De Canadese kanoeten blijven ’s winters in de Waddenzee of in de Delta. Rond 1980 werd de kanoet serieus voorwerp van onderzoek. Onder heel andere omstandigheden dan nu telden jonge, ambitieuze onderzoekers de aantallen. In 1973 kwamen Engelse studenten tot 700.000 overwinteraars op de Banc d’Arguin. Ze telden vanuit een jeep met een verrekijker. De toenmalige Groningse student Theunis Piersma heeft met drie collega’s in 1980 dat onderzoek nog eens herhaald. Zij telden toen 2.249.500 vogels waaronder 367.000 kanoeten. In de loop der jaren is Piersma dé autoriteit op het gebied van trekvogelecologie geworden. Zijn onderzoeken en bevindingen worden ruim besproken, evenals die van andere onderzoekers. Zo zijn er nu zes ondersoorten vastgesteld, waarvan er een naar Piersma is vernoemd, de Calidris canutus piersmai. De onderzoeken worden overal verricht waar kanoeten verblijven. Alleen in Siberië is dat de laatste paar jaar door de politieke omstandigheden niet meer mogelijk. Uit die onderzoeken blijkt dat de kanoeten door voedselgebrek in hun kuikenfase te weinig groeien. Ze worden steeds kleiner en hun snavel langer. Klimaatverandering is hiervan de belangrijkste oorzaak. Het tijdstip dat ze op hun broedplaatsen arriveren en de insectenexplosie in de Arctische gebieden moeten nauwkeurig op elkaar afgestemd zijn. En daar gaat het tegenwoordig vaak mis. De explosie komt te vroeg. Het voedselaanbod in de Waddenzee is van groot belang om gezond verder te trekken of de winter door te komen. Bij overbevissing van kokkels wijken de vogels uit naar de Delta of naar Engeland. Maar ook daar zijn de omstandigheden verre van ideaal. Dit is slechts een greep uit het verhaal over allerlei onderzoeken die aan kanoeten verricht zijn. Als je dat boeiende verhaal leest, verwonder je je erover dat er nog zo veel van die mooie steltlopers zijn. Fascinerend om te lezen is hoe de onderzoeken plaatsvinden. Voor welke lastige keuzes de wetenschappers staan. De ontwikkelingen van het onderzoek, de dilemma’s van het ringen, van turven met behulp van een verrekijker, kanoeten vangen met mistnetten, tot het volgen van de vogels die worden uitgerust met geavanceerde zendertjes om hun trekroutes in kaart te brengen. Elk antwoord levert nieuwe vragen op. Het interessante verhaal van de kanoet is geen droge kost, maar een spannend avontuur opgeschreven door Rob Buiter, die we kennen als verslaggever bij ‘Vroege Vogels’ en als wetenschapsjournalist. De prachtige foto’s van de internationaal bekende fotograaf Jan van de Kam toont ons de kanoet in al zijn hoedanigheden. In het wat saaie winterkleed tot het prachtig gekleurde zomerkleed. Van een pagina vullend kopportret tot sfeerfoto’s van de Banc d’Arguin. Er is een aantal QR-codes opgenomen om vogelzwermen, gezenderde kanoeten en een actuele literatuurlijst te bekijken. Voor iedereen die meer wil weten over een vogel dan alleen zijn kleuren, een aanrader! Een boek waar je wijzer van wordt. Ko Katsman, 18 december 2023
|
De kanoet
|
|