Auteurs
Sam Gobin en Marc Dijksterhuis

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2023
288 pagina’s, 13 x 22 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5011 923 8
€ 32,95

Trektellen is next-level vogelen, alleen weggelegd voor gevorderde vogelaars: het is een kunst om in een flits een vogel te kunnen herkennen aan hun vliegbeeld. In vogelaarsjargon heet dat de jizz, een parafrase van ‘General impression of size and structure’. Het lijkt een magisch fenomeen, maar het valt te leren. Net zoals je geen moeite hebt om familieleden of vrienden in een fractie van een seconde te herkennen aan hun postuur en hun manier van lopen, zo kan dat ook bij vogels in de vlucht.

Voor de minder geoefende vogelaars is er nu de Veldgids Vogeltrek in beeld, geschreven door Sam Gobin, geoefend vogelaar, en Marc Dijksterhuis, doorgewinterde trekteller. In hun boek bespreken ze 120 soorten die specifiek aan hun vliegbeeld te herkennen zijn: onder andere eenden, roofvogels, duikers, meeuwen, sterns, jagers, enz. Elke soortbeschrijving geeft trekroutes en het vliegbeeld weer.

Maar in een veldgids over vliegbeelden gaat het uiteraard om de foto’s. Die staan er volop in. Gobin, tevens vormgever van dit mooie boek, heeft ze met zorg uitgezocht in de omvangrijke AGAMI-database. De foto’s, van hoge kwaliteit, laten de vogels in alle standen zien. Van veel soorten zijn de winterkleden afgebeeld, precies zoals we ze hier vaak zien langskomen. Het is een heerlijk boek om door te bladeren en om van te leren.

De verspreidingskaarten zijn speciaal voor dit boek samengesteld uit gegevens van het Handbook of the Birds of the World, de European Bird Atlas, en van diverse waarnemingssites, waaronder observation.org en xeno-canto.org. Ze maken deze gids uniek. In geen enkele veldgids zie je de broedgebieden, trekroutes en overwinteringsgebieden in één oogopslag. Neem de slechtvalk. Ik wist bijvoorbeeld helemaal niet dat deze, verdeeld over verschillende ondersoorten, zo’n groot verspreidingsgebied heeft en helemaal tot in Zuid-Afrika, ja zelfs Australië, kan overwinteren.

Prettig zijn ook de tien vergelijkingsplaten op schaal van duikers, futen, pijlstormvogels, stormvogeltjes, juveniele jagers, eerstejaars kleine meeuwen, eerstejaars grote meeuwen, eerstejaars sterns, alkachtigen en kiekendieven (ringtails). Verder is ook de overzichtelijke vogeltrekkalender erg praktisch, waarin je precies ziet in welke week de trek in Nederland piekt. De gegevens hieruit komen van trektellen.nl.

Behalve de Veldgids Trekvogels in beeld is er ook de Veldgids Vogeltrek, in 2019 uitgekomen. Daarin ligt de nadruk op herkenning van trekvogels via de trekroep. Samen behandelen de twee veldgidsen alle trekvogels die boven Nederland passeren. Enkele vogelsoorten staan in beide gidsen; die zijn zowel aan vliegbeeld als aan geluid te herkennen: kraanvogel, smient, dwergmeeuw, zwartkopmeeuw. Bij elkaar vormen de twee boeken een ideaal setje voor iedereen die alles wil weten over vogeltrek en de vogels wil herkennen.