Auteur
Robert-Jan Trügg

Uitgave
ALT129 Publicaties 2023
198 pagina’s, 14,5 x 21,5 cm
ISBN 978 90 9037 985 2
€ 23,50

Soms moet een boek je met de neus op de feiten drukken. Dit is zo’n boek. Iedereen die er nog steeds niet van overtuigd is dat de mens bezig is niet alleen de natuur, maar daarmee ook zichzelf uit te roeien, zou verplicht dit werk moeten lezen.

De auteur legt haarfijn uit waarom de huidige uitstervingsgolf van dieren en planten een andere is dan de vijf eerdere grote uitstervingsgolven. Die eerdere hadden een natuurlijke oorzaak, deze wordt door de mens veroorzaakt. Het al dan niet opzettelijk doen uitsterven van een dier- of plantensoort door de mens noemt Trügg in dit boek speciocide. Dit is een tot op heden in de ecologische literatuur weinig gebruikte term, die wat mij betreft wel navolging verdient. Is het uitsterven zodanig omvangrijk dat hele leefgemeenschappen uitgeroeid worden, dan spreken we over ecocide, een meer ingeburgerde term.

Trügg legt heel goed uit wat er aan de hand is met de natuur, op welke wijze de mens ingrijpt in de natuurlijke systemen en welke risico’s dat met zich meebrengt. Na deze wat theoretische inleiding beschrijft Trügg twintig gevallen van speciocide, als voorbeelden van veel meer.

Hij heeft daarbij een weloverwogen keuze gemaakt. Allerlei vormen van menselijk ingrijpen in de natuur en daarmee (bijna of gehele) uitroeiing van een dier- of plantensoort komen aan bod. Trügg beschrijft niet de uitroeiing van de dodo, juist omdat daar al zo veel over geschreven is. Wel komen bijvoorbeeld aan bod vier blauwe papegaaisoorten, de atlasleeuw, de Lake Pedder aardworm, de eskimowulp, de Adams maretak en de vissen van het Aralmeer.

De oorzaken van uitroeiing zijn divers. Het gaat daarbij onder andere over de jacht, het ontginnen van gebieden voor landbouw, de opwarming van de aarde, hongersnood door oorlogen en moedwillige verspreiding van dierziektes om ‘plagen’ tegen te gaan.

Uiteindelijk komt het er allemaal op neer dat er veel te veel mensen op aarde zijn, en er altijd sprake schijnt te moeten zijn van economische groei, waardoor de natuur steeds verder in de verdrukking komt. Hoeveel meer boeken als ‘Speciocide’ zijn er nodig voordat we dat eindelijk eens in gaan zien?