Auteur
Harm Dotinga

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2024
336 pagina’s, 14 x 21 cm
ISBN 978 90 5011 952 8
€ 27,95

Jaren geleden publiceerde Vogeldagboek de veelgelezen rubriek Natuur en Wet. De helaas te vroeg overleden deskundige Jan Hurkmans legde in begrijpelijke teksten uit wat wel en niet was toegestaan en hoe natuurliefhebbers hun beklag over misstanden konden doen. Door sterk gewijzigde wetgeving heb ik de rubriek geheel uit Vogeldagboek verwijderd omdat zij niet meer actueel was.

Zelf heb ik in het veld vaak getobd met de vraag – en ook veel lezers gelet op hun reacties: wat moet je doen als je een (ogenschijnlijk) ongewenste toestand in de natuur ziet? Bij wie moet je aan de bel trekken? Er zijn namelijk vele instanties die zich bezighouden met de natuur, er is niet één centraal meldingspunt.

Dat blijkt ook uit het boek Vogels en de wet. Afhankelijk van de omstandigheden (jacht, vernieling nesten, afvaldumping enz.) zijn er diverse overheidsorganen die verantwoordelijk zijn. Voor ‘particulier gebruik’ is het vrijwel altijd het beste – tenzij je lokale BOA’s kent – om te bellen met 0900-8844 en te vragen naar het regionale milieuteam.

In Vogels en de wet wordt uitgebreid ingegaan op wat wel en wat niet mag. Daar krijg je bij het lezen wel rode oortjes van: wat een regeltjes! Gelukkig heeft Harm Dotinga alles heel begrijpelijk opgeschreven. Wat dat betreft: een compliment, Vogels en de wet is een duidelijk boek over de natuurwetgeving zoals die per 1 januari 2024 is vastgelegd in de Omgevingswet. Daarin zijn alle bestaande wetten en regels voor de ontwikkeling en het beheer van de leefomgeving gebundeld. Een bijzonder nuttig handboek met uitleg van de nieuwe wet.

Het boek over vogelwetgeving bestaat uit drie thema’s: Bescherming van wilde vogels inclusief jacht en schadebestrijding, Bescherming van belangrijke vogelgebieden en Handhaving van de regels inclusief wat kunnen burgers doen?

Dan de praktijk. Het bevoegd gezag is wettelijk verplicht om te handhaven. Duidelijk is dat er te weinig handhavers zijn. Als burger wil je (mede daarom) graag je steentje bijdragen aan bescherming. Als je een loslopende hond achter een haas of een ree aan ziet rennen of met een eend in zijn bek, is het wel duidelijk. Maar waar kun je vinden wie en waarvoor iemand een vergunning heeft? Zijn die ontheffingen openbaar?

Bij het jagen bijvoorbeeld weet je niet of jagers reglementair aan het schieten zijn, of dat ze ontheffing hebben voor schadebestrijding, of dat ze illegale activiteiten uitvoeren. Je kunt toch niet altijd de politie bellen als je een geweer in het veld ziet of andere mogelijk verdachte zaken? Probeer in elk geval foto’s te maken, dat is tenslotte duidelijk bewijs als je achteraf aangifte wilt doen. Uit ervaring weet ik dat je daarbij voorzichtig moet zijn, want overtreders hebben vaak een kort lontje.

Vogels en de wet, het is een erg complexe materie. Ik heb gemerkt dat ook bij niet alle handhavers de noodzakelijke kennis aanwezig is (voor hen zou dit boek verplichte kost moeten zijn). Zij zijn beroepsmatig met de wet bezig, wat mag je dan van simpele natuurliefhebbers verwachten? In elk geval zou iedereen eens het boek Vogels en de wet door moeten lezen/bladeren, want daarin heeft Harm Dotinga netjes uitgelegd wat wel en niet is toegestaan. Ondanks de vragen die overblijven hoe het in de praktijk nu precies gaat.