* Grote gele kwikstaart, Motacilla cinerea, Grey Wagtail, Bergeronnette des ruisseaux, Gebirgsstelze *
‘Onze’ gele kwikstaarten zitten al droog en breed in Afrika. Hoewel het aantal broedvogels sterk is afgenomen
(vooral in weidegebieden) broeden er altijd nog zo’n 50 à 70.000 paartjes in ons land.
Grote gele kwikstaarten zijn veel zeldzamer, met zo’n driehonderd broedparen langs oevers van beken en rivieren.
’s Winters zie ik er ook bij mij in de polders. Ook steeds minder, dat wel. Het zijn waarschijnlijk doortrekkers
uit andere landen. Bij De Wilck zit al een aantal dagen een GGK. Aan de rui te zien een jonge vogel, blijft lastig.

* Slechtvalk, Falco peregrinus, Peregrine Falcon, Faucon pèlerin, Wanderfalke *
* Roodborsttapuit, Saxicola rubicola, European Stonechat, Tarier pâtre, Schwarzkehlchen *
De slechtvalk in De Wilck, een vaste bewoonster, zat zich zaterdag uitgebreid te poetsen, letterlijk van top naar teen.
Ineens komt op een meter of drie, op het infobord van Staatsbosbeheer, een mannetje roodborsttapuit mij gezelschap houden!
Voorzichtig draai ik mijn lens en kan een paar foto’s maken voordat hij vanaf het hek iets verderop op insecten gaat jagen.

* Carolina-eend, Aix sponsa, Wood Duck, Canard carolin, Brautente *
Net als mandarijneenden zijn Carolina-eenden bijzonder fraai, eveneens ontsnapt uit siervijvers. Ze komen uit Noord-Amerika.
Ontsnapte vogels kun je soms zien, zoals vanmorgen in Zoeterwoude-Dorp. Ze broeden hier niet/nauwelijks.

* Kramsvogel, Turdus pilaris, Fieldfare, Grive litorne, Wacholderdrossel *
Een kramsvogel nam vanmorgen een koude slok van ontdooide hagel. In Zevenhuizen vlogen er enkele tientallen rond.

* Ringmus, Passer montanus, Eurasian Tree Sparrow, Moineau friquet, Feldsperling *
De hele zomer niet gezien, nu het kouder is geworden doken er vanmorgen ineens twee ringmussen in onze tuin op.
Ze kwamen kennelijk een kijkje nemen of de voedselautomaat in de voortuin al gevuld was. Nog niet, gaat wel gauw gebeuren.

* Haas, Lepus europaeus, Brown Hare, Lièvre d’Europe, Feldhase *

Op 15 oktober is de vermaledijde jacht op hazen geopend. Een onnodig (er is voldoende voedsel) en ook wreed plezierspel.
Meestal maak ik aan het begin van de jacht een hazenfoto, om daarbij mijn afschuw over deze primitieve gewoonte te kunnen uiten.
Dit jaar is me dat niet gelukt. Ik heb de afgelopen weken geen haas op ‘schootsafstand’ gezien. Deze foto komt uit mijn archief.

Elk jaar zie ik minder hazen ten opzichte van mijn jeugdjaren en in vergelijking met de kwart eeuw dat ik actief in het veld ben.
Dat klopt ook wel. In ben van 1946, uit onderzoek van de Wageningen Universiteit blijkt een gestage afname sinds 1950.
Er zijn veel oorzaken te noemen, zoals minder leefgebieden door bebouwing, door schaalvergroting in landbouw/veeteelt, door verkeer,
door diverse soorten ziektes (in het oosten is recent weer myxomatose uitgebroken), door gif. En door de plezierjacht.

De afgelopen jaren zijn er nieuwe telmethodes geïntroduceerd, zoals met warmtebeeldkijkers (ook vogelaars gebruiken die steeds vaker).
Er worden meer hazen waargenomen dan volgens de klassieke tellingen overdag. Hazen zijn vooral in de ochtend- en avondschemer actief,
die uitkomst is niet verbazingwekkend. Vroeger waren er dus meer hazen dan ik(we) dacht(en). De werkelijke situatie is gelijk gebleven:
je ziet steeds minder hazen. Waar zijn die lange rammelslierten? Zie ik zelden meer, soms met vier hazen, niet meer. Dus: stop de jacht!
Dat is in onze krimpende natuurwereld nog de enige mogelijkheid om te kunnen blijven genieten van deze genoeglijke langoren.

Iedereen kent wel de uitdrukking: Mijn naam is haas, ik weet van niets. Komt uit Duitsland. Een student had iemand doodgeschoten.
Hij had een persoonsbewijs nodig om naar Frankrijk te vluchten. Zijn medestudent Victor von Hase gaf hem die en meldde het als verloren.
De kaart werd echter in Frankrijk gevonden en Von Hase kwam in 1855 voor de rechter. Daar zei hij: “Mein Name ist Hase, ich weiß von nichts.”
Die uitdrukking deed snel opgeld. De naam Hase werd bij ons tot Haas verbasterd, maar heeft dus niets met de haas als (zoog)dier te maken.

* Broeikasspin, Achaearanea tepidariorum, Common House Spider, Theridion des serres, Gewächshausspinne *
Broeikasspinnen houden van warmte en eten insecten. In gft-containers wordt aan al die voorwaarden voldaan! Zondag in de tuin.
Deze kogelspin heeft zijn naam te danken aan het feit dat ze vroeger bij ons alleen maar in (warme) serres werden gezien.

 
***
Recensies

Een leven op en onder water
Gedrag en ecologie van de vijf Europese futensoorten
Misjel Decleer en Jan Johan Vlug, Pixfactory 2024, ISBN 978 90 795 8855 8, € 34,90
Onze fuut heeft het meest complexe baltsritueel van alle vogels op aarde. Een prachtig boek over de fuut en zijn soortgenoten.
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.

 
Kraaienliefde
Sonic valt uit het nest
Xandra van der Klis en Richard Beaujon, Boekscout 2024, ISBN 978 94 650 9953 8, € 20,99
Een jonge kraai valt uit het nest, wordt liefdevol opgevangen al verwondert hij zich vaak over mensengedrag.
Hij weet een boze buurman-met-geweer te trotseren en vliegt de vrijheid tegemoet. Met fraaie tekeningen. Vanaf ca. 6 jaar.
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.

 
Metamorfose
Over uitsluipers, ontpoppers, openklappers en andere veranderlijke dieren
Geert-Jan Roebers en Merlijne Marell, Lannoo 2024, ISBN 978 94 0147 140 4, € 27,99
Weer zo’n prachtig op groot formaat boek van Lannoo, voor kinderen, maar ook leerzaam voor volwassenen. ‘Kunst’ of ‘Natuur’?
Klik hier voor een uitgebreide bespreking.