Auteur
Ronald van Harxen

Foto’s
Ronald van Harxen e.a.

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2024
240 pagina’s, 17,5 x 25 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5011 955 9
€ 29,95

Eigenlijk is het geen kunst om een mooi boek over uilen samen te stellen. Uilen zijn zulke fascinerende, mysterieuze dieren dat er veel over te vertellen valt en er bestaan zoveel schitterende foto’s van, dat de keuze nagenoeg onbeperkt is. De paginagrote illustraties in deze uitgave bevestigen dat.

Bovendien bestaan er al veel uitgaven over uilen zodat er niet veel ‘nieuws’ over deze voornamelijk ’s nachts opererende vogels is. En toch is dit boek meer dan de moeite van het lezen waard. Want steenuilendeskundige Ronald van Harxen vertelt heel persoonlijk en meeslepend over zijn belevenissen met uilen, steenuilen in het bijzonder.

De zeer lichtgevoelige ogen van uilen zitten vast in de oogkassen die midden op hun kop staan. De auteur legt uit waarom mensen zo van uilen houden: ze kijken je recht aan! “Niet alleen zie jij hen, maar zij zien jou ook. Dat geeft een gevoel van contact, van communicatie. Een uil kijkt altijd terug. Maar of daar eenzelfde soort interesse uit spreekt als jij voor hen aan de dag legt?”

Van Harxen verricht al decennialang onderzoek naar steenuilen, in de Achterhoek e.o. Dat heeft geleid tot diverse boeken en vele artikelen over deze kleinste uilensoort (althans als broedvogel) in Nederland.

Van de circa 260 uilensoorten in de wereld is Europa met dertien soorten heel karig bedeeld, in ons land broeden zes soorten: kerkuil, oehoe, bosuil, ransuil, velduil en steenuil. Ook incidentele broedgevallen worden vermeld. Zoals het spannende verhaal over ruigpootuilen rond 2008 in Drenthe. Over de opmars bij ons van de (in Duitsland geherintroduceerde) oehoe, over velduilen op de Groningse akkers en dwaalgasten als de sperweruil in Zwolle in 2013/2014 (zou door zo’n tienduizend mensen zijn ‘bekeken’), een dwerguil in Lettele.

Kortom, zeer gevarieerde verhalen. Uiteraard krijgt het onderzoek van Van Harxen en collega’s alle aandacht. Zoals het verschil in broedstrategieën. Bij kerkuilen zit er tussen het uitkomen van het eerste en laatste kuiken veertien dagen verschil. Steenuilen stemmen hun reproductie zo af, dat alle kuikens vrijwel tegelijkertijd uit het ei kruipen!

Heel veel tijd is gestoken in onderzoek naar prooien van (steen)uilen. Waarbij de camera’s in uilenkasten van Beleef de Lente van Vogelbescherming recent veel informatie hebben opgeleverd. Globaal: kerkuilen eten vrijwel uitsluitend zoogdieren (muizen), bosuilen tachtig procent zoogdieren, oehoes twee derde zoogdieren en een derde vogels en steenuilen tachtig procent insecten. Uilen eten ook andere uilen op!

Uilen in Nederland is een informatief boek met veel gegevens over uilen, afgewisseld met leuke verhalen en mooie foto’s.