Redactie
Rolf Roos

Auteurs
Theo Baas, Kees Bruin, Nils van Rooijen,
Rolf Roos, Rienk Slings, Kees Vertegaal
en Nico van der Wel

Vormgeving
Marcus Elsendoorn

Uitgave
Uitgeverij Natuurmedia 2019
238 pagina’s, 23 x 31 cm
ISBN 978 90 824 3364 7
€ 39,50
Voor ledenkorting van € 10: vraag hier info op.

Voor echte duinliefhebbers als ik is er nu een heel mooi en bijzonder boek uitgekomen: Bloeiende duinen. Als kind heb ik vaak in de duinen in mijn omgeving (destijds Haarlem) gewandeld en gefietst. Mijn natuurliefde is daar geboren. Ik dacht altijd dat ik in het duingebied alleen maar veel leerde over vogels en zoogdieren, maar stiekem zijn de duinen als leefgemeenschap, als systeem met de verbondenheid van alles wat er leeft, in mijn genen gaan zitten.

Dat merkte ik bij lezing van dit boek. Alle prachtige foto’s van planten en duinlandschappen zijn voor mij een feest van herkenning. Ik blijk als kind toch al veel meer op planten gelet te hebben dan ik dacht. Weliswaar kende ik geen soortnamen, maar daar heeft dit werk verandering in gebracht.

Na een korte duingeschiedenis en de introductie van de tien meest algemene planten van het duingebied, ‘wandel’ je op een plezierige wijze door onze duinen, van zuid naar noord, vanaf Delta tot en met de Wadden, langs de mooiste plekken, die uitgebreid worden beschreven. En passant worden de honderd bekendste planten van de duinen ten tonele gevoerd. Het gaat dan om typische duinplanten, bijzondere grassen en karakteristieke struiken en bomen.

Bij die portretten wordt steeds een zogeheten ‘ecologische barcode’ getoond. Die code vertoont de hoeveelheid water, kalk, voedingsstoffen en zout die een plant nodig heeft of kan verdragen. Binnen elk van die vier factoren zijn vier klassen: van weinig tot zeer veel. Een soort als heelblaadjes heeft bijvoorbeeld veel vocht nodig, en zeepkruid kan juist goed tegen droogte. Daarom zul je die niet snel op één groeiplaats aantreffen. Door het boek heen wordt steeds duidelijker waarom de ene plantensoort in sommige duinen wel wil groeien en in andere juist niet.

Met beschrijvingen en mooie afbeeldingen van de geologie en de flora van het duingebied is de koek nog niet op: her en der wordt aandacht geschonken aan de dieren, voor zover die van invloed zijn op het plantenleven. Er zijn zelfs aparte paragrafen besteed aan sprinkhanen en vlinders die kenmerkend zijn voor het duingebied. Maar ook de kaalslag die de damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen hebben aangericht komt aan bod in deze zeer complete uitgave.

Bovendien bevat het boek een verwijzing naar een webpagina met wandelroutes, die beschreven worden onder de benaming ‘hotspots’. De betreffende wandelingen zijn doorgaans kort, vaak ongeveer een uur, en er zijn langs zo’n route minimaal tien kenmerkende wilde planten te vinden die ook online worden getoond met foto, de groeiplaats langs de route (bij benadering) en een korte toelichting.

Voor lezers van Bloeiende duinen staat achterin een wachtwoord om alle hotspots te bekijken of – beter nog – te bezoeken. Ik ga dat wachtwoord hier niet prijsgeven. Want dit boek is meer dan waard om gelezen te worden.