Auteur Uitgave |
Het geheim van de schildpad Wat dieren ons leren over lang leven Mede door humor blijf je jong. Jeanne Calment, de tot nu toe oudst bekende mens van 122 jaar, werd op haar 120e verjaardag geïnterviewd. Bij het afscheid zei de journalist: “Tot volgend jaar, misschien”. Waarop de Française antwoordde: “Waarom niet? Zo slecht zie je er niet uit”… Waarom worden sommige dieren zo oud en andere niet? Een muis veroudert in twee jaar, een mens in tachtig jaar, een schildpad kan meer dan tweehonderd jaar oud worden. Hoe komt dat? Dit soort vragen houdt verouderingsarts David van Bodegom sinds zijn studie bezig. Hij combineert zijn werk als dokter om mensen gezond en vitaal/vitaler oud te laten worden, met zijn passie voor de biologie van de veroudering. De moderne opvatting over veroudering is de theorie ‘disposable soma’, van het wegwerplichaam: het lichaam evolueert lang genoeg om zich voort te planten, en dan veroudert het. Maar waarom leeft de ene soort kort en de andere lang? Daarvoor hebben wezens allerlei aanpassingen tegen doodsoorzaken ontwikkeld en complexe herstelprogramma’s. Maar hoe dan ook, de levensduur van dieren die weinig energie verbruiken, is langer dan van soorten die veel energie nodig hebben. Van Bodegom meent dat er een biologische limiet bestaat, een bepaalde levensduur waarin de mens veroudert en dan sterft. Leeftijdsverschillen worden bepaald voor 25 procent door de genen en voor 75 procent door de leefstijl. Om lang mee te gaan moet je ‘leven als een mens’: niet rennend als een luipaard en niet hangend als een luiaard. ‘Zitten’ is het nieuwe roken. ‘Normaal’ bezig zijn is voldoende beweging. ‘Gezond eten’ lijkt goed, maar veel beter is om niet te veel ongezonde producten te eten. En vooral minder eten, dat vertraagt veroudering. Door fysiek zwaar werk en stress slijt het lichaam sneller. Het doel van het menselijk leven moet volgens Van Bodegom zijn om gelukkig oud te worden. ‘Gezondheid kan daarbij helpen, om de activiteiten te ondernemen die je graag doet en te zijn wie je graag wilt zijn. Als je lang gezond blijft, is de kans echter groot dat je ook lang blijft leven. Maar misschien is dat dan niet zo erg’… Eigenlijk is ‘Het geheim van de schildpad’ geen boek voor een recensie. Er staan zoveel, soepel geschreven, interessante en tot nadenken gestemde passages in, over de zin van het leven en over de veroudering van mens en dier, dat het niet in enkele alinea’s is samen te vatten. Het is een fascinerend epistel dat je een onthullend inzicht geeft in je bestaan. Voor twintig euro weet je waar je aan toe bent… AdG, 3 september 2019
|
Het geheim van de schildpad
|
|