Auteur
Gertjan de Zoete

Vormgeving
Herman Rienstra

Uitgave
Gertjan de Zoete 2020
70 pagina’s
€ 7,99
Bestellen als ePub
Bestellen als PDF

Bijeneter – gebruik van drie flitsers –
van onderaf met extreem groothoek gefotografeerd.
250619, Nikon D4S, 19 mm, ISO 2000, 1/6400 sec, F10

Met de huidige, geavanceerde fotoapparatuur en met kennis en geduld kan je tegenwoordig prachtige foto’s maken. Wil je echt spectaculaire foto’s maken, foto’s die uitsteken boven de talloze foto’s die je (zoals via Vogeldagboek…) om de oren vliegen, dan komt er heel wat meer bij kijken. Uitgebreide voorbereidingen, vakkennis van alle denkbare apparatuur, veel experimenteren en bereidheid om allerlei trukendozen open te trekken.

Gertjan de Zoete is beroepsfotograaf, woont al vele jaren in de Spaanse Extremadura waar hij met zijn vrouw Elly het kleinschalige toeristisch bedrijf Finca Las Abubillas runt. Zijn passie is vogels en zijn fascinatie is om deze dieren op ongebruikelijke manieren vast te leggen, waardoor uitzonderlijke foto’s ontstaan.

In zijn digitale boek Vogeltje op Takje geeft hij een intrigerend inkijkje over het tot stand komen van die foto’s, en uiteraard staan er vele prachtige platen in zijn boek, dat in PDF-formaat en in ePub-indeling verkrijgbaar is.

Het is al vaak gezegd maar De Zoete legt er nog eens de nadruk op: voordat je aan een project begint, moet je eerst kennis over het gedrag van de bewuste vogels verzamelen. Het kan best tijdrovend zijn om te ontdekken waar de vogels foerageren en op welke plekken de vogels graag gaan zitten. Hij geeft voor verschillende soorten praktijkvoorbeelden, zoals bijeneter, zuidelijke klapekster, steenuil, kerkuil, bosuil, Moorse nachtzwaluw, dwergarend, ijsvogel enz.

Voorbeeld: een roodkopklauwier die steeds in hetzelfde struikje ging zitten, op een ‘lelijke’ tak. Gertjan heeft met plastic bandjes (tyraps) en een staaf betonijzer in dat struikje een decoratief takje geplaatst en inderdaad gingen zowel mannetje als vrouwtje klauwier daarop zitten. Vervolgens heeft hij zijn statief bij het kunsttakje gezet, op het statief een rijstzak, daarop de camera en daarop weer een rijstzak. Op die manier worden trillingen ook bij lange sluitertijden voorkomen. Dat alles gecamoufleerd en met afstandsbediening foto’s gemaakt. Overigens waren er heel wat sessies nodig om uitzonderlijke foto’s te maken, uiteindelijk zelfs een copulatie.

De Zoete maakt vaak gebruik van (veel) flitsers, led-lampen, infrarood trigger (draadloze verbinding tussen camera en flitsers zodat alles tegelijk ‘afgaat’), lokt vogels met geluiden en met levend aas. Deze manier van verleiding stuit mij tegen de borst. Alles wat je uithaalt om vogels uit hun ritme te halen, om hun gedrag te veranderen om maar mooie foto’s te maken, vind ik verwerpelijk.

Gertjan gebruikte voerbakken met levende muizen, maar is intussen uit kostenoverwegingen overgestapt op ingevroren eendagskuikens. Levende duiven worden met tyraps op plaatsen gebonden waar grote roofvogels zijn gesignaleerd, maar vallen ook ten prooi aan andere dieren, zoals vossen. Hij noemde dit een ‘ethisch dilemma’ maar deed het toch. Voor mij zou dit geen dilemma zijn: het aanbieden van dode dieren die niet speciaal voor dit doel zijn geschoten of gekweekt, kan ik nog begrijpen (zou het zelf nooit doen) hoewel het uit oogpunt van fatsoen laakbaar is. Vogels, zeker jonge roofvogels, die telkens worden bijgevoerd, met levend of met dood aas, gaan hun gedrag aanpassen en zullen minder goed leren hoe zelf prooien te bemachtigen.

De technieken die De Zoete toepast zijn interessant om te lezen en ik denk dat veel (beroeps)fotografen hiervan wat kunnen opsteken. Voor Vogeldagboek is deze intensieve manier van fotograferen te tijdrovend. Ik probeer door het maken van vrij veel ‘makkelijk’ te maken foto’s de natuur dichter bij de lezers te brengen. De auteur heeft dit boek geschreven om fotografen te stimuleren creatief met hun hobby/beroep bezig te zijn en daarmee een eigen manier van vogelfotografie te ontwikkelen. Bij hem is dat zeker gelukt!