Auteur
Marcel Boer

Illustraties
Jos Zwarts

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2021
364 pagina’s, 17 x 24 cm
ISBN 978 90 5011 836 1
€ 27,95

In het tijdschrift ‘Het Vogeljaar’ werd gedurende een aantal jaren plaats ingeruimd voor de ‘Vogelfamilies in Nederland’. In zeventien afleveringen passeerden alle in ons land voorkomende families de revue.

Toen bekroop me wel eens de gedachte dat het fijn zou zijn om al die artikelen gebundeld in een boek bij elkaar te hebben. Welnu, aan die wens is voldaan. In een lijvige paperback leren we meer over de tweeënzestig in Nederland voorkomende vogelfamilies. Werden vroeger vogels vooral op gedrag en uiterlijk aan een bepaalde familie toegewezen, tegenwoordig gebeurt dat op grond van DNA-onderzoek.

Dan blijkt bijvoorbeeld dat valken veel dichter bij papegaaien staan dan bij andere roofvogels, die meer tot de havikachtigen behoren. Ook alle vogels die we de naam ‘mees’ gegeven hebben, blijken uit meerdere families te bestaan.

We hebben de gewone mezen zoals kool- en pimpelmees, maar de baardman (voorheen baardmees), buidelmees en staartmees horen elk tot een andere familie. Waar vroeger vogelgidsen als eerste plaatjes en beschrijvingen van duikers lieten zien, begint dit boek met fazanten en patrijzen. De volgorde van de families is door de nieuwste inzichten aardig opgeschud.

Na de inleiding volgt een hoofdstuk over de afstamming van vogels. Nog steeds worden vogels ingedeeld volgens het systeem dat ik op de middelbare school geleerd heb: hoofdafdeling, klasse orde, soort, familie, geslacht en soort. Met daartussen nog de nodige superfamilies en ondersoorten.

Vervolgens behandelt de schrijver in een vast patroon de tweeënzestig families. Elke familiebeschrijving begint met een algemeen deel, daarna lezen we over de specifieke kenmerken. Om dan over te gaan tot de soortbeschrijving. Daarin komen we meer te weten over uiterlijk, gedrag, aantalsontwikkeling etc. De cijfers zijn gebaseerd op de Vogelatlas van Nederland (SOVON 2018).

De zwart-wittekeningen van Jos Zwarts zijn heel duidelijk en tonen ons de vogel in een karakteristieke houding. De afbeeldingen voegen zeker iets toe aan de tekst. Voor iedereen die meer over vogels wil weten dan alleen de naam, is dit een goed leesbaar en toegankelijk boek.