Auteur Vertaling Uitgave Oorspronkelijke titel |
Bedreigde dieren Over pioniers van de natuurbescherming en de geschiedenis van natuurbehoud Voor alle duidelijkheid: wie denkt een boek over bedreigde dieren te kopen, maakt een vergissing. Het gaat vooral over de mensen, pioniers zoals ze in de subtitel genoemd worden, die het opnamen voor bedreigde dieren. En het speelt zich vooral af in de Verenigde Staten, met een paar uitstapjes naar andere continenten. De meeste beschermers die genoemd worden komen uit de VS, met nog een aantal Britten. Europeanen van het vaste land zijn nauwelijks genoemd, behalve dan onze eigen Prins Bernard en nog een paar. Hij krijgt een opmerking in de marge als voorzitter van het Wereld Natuur Fonds. Naar echte Nederlandse natuurbeschermers van het eerste uur zoals Jac.P. Thijsse is het vergeefs zoeken. Eind negentiende eeuw waren er nog nauwelijks bizons over in de VS. Wrede jachtpraktijken hadden de soort bijna uitgeroeid. Heel boeiend om te lezen is hoe een zekere Hornaday het voor de geweldige grazers opnam. Zijn motieven waren niet alleen het behouden van de soort en over het waarom van bizons beschermen, zou Faunabescherming hele pagina’s met kritiek kunnen vullen. Feit is echter dat door zijn toedoen de bizon als soort behouden is. Wat opvalt is dat zowel in de VS als in Europa aan vogelbescherming hetzelfde motief ten grondslag lag. Tijdens de toen heersende hoedenmode was het de gewoonte dat de hoofddeksels opgesierd werden met opgezette vogels, zoals sterns en sierveren afkomstig van reigers. Onder beide soortgroepen vonden grote slachtingen plaats. De aantallen werden gedecimeerd tot een minimum. Een aantal dames nam het voor de vogels op en de vogels en sierveren verdwenen van de hoedjes. Het zegt iets over de kracht van de natuur hoe snel de aantallen, bijna uitgestorven vogelsoorten, weer toenamen. Bijzonder pakkend is het hoofdstuk over Rosalie Barrow Edge. Zij nam het op voor roofvogels, in haar tijd gezien als grote concurrenten van jagers. Een rode draad is de voortdurende strijd van beschermers tegen vooroordelen, jachtpraktijken, partijbelangen etc. Eigenlijk is er nu, anno 2022, niets nieuws onder de zon. Nog steeds kom je dezelfde strijd tegen. In het hoofdstuk ‘De neushoorn en de meent’ maken we kennis met Owen Smith. Een natuurbeschermer die er in Namibië in slaagt om samen met de plaatselijke bevolking de fauna te beschermen. Hij maakt gebruik van hun kennis en gewoonten om ook in tijden van droogte en voedselschaarste, grote dieren als neushoorns te behouden. In de beschreven periode, eind negentiende eeuw tot heden, is er op wetenschappelijk gebied veel veranderd. Met het alleen opnemen voor een soort ben je er niet. Het gaat ook om leefgebieden, het gebruik van gif, vermesting, verdroging, overbevolking, klimaatverandering enz. We beschikken nu over meer kennis en nieuwe takken van wetenschap als ecologie zijn nog steeds in ontwikkeling. En dat maakt dat het grote probleem voor natuurbescherming het handhaven is van de complexiteit. Hoe meer je weet over ecosystemen, hoe meer je weet over hoe ingewikkeld ze in elkaar zitten. Een belangrijke conclusie is dat je begint met het beschermen van soorten als ze nog algemeen zijn. Ko Katsman, 3 november 2022
|
Bedreigde dieren
|
|