Auteurs
Martijn Kos, Vincent Kalkman en John Smit

Illustraties
Martijn Kos, Jeroen de Rond en Naturalis

Uitgave
KNNV Uitgeverij 2022
180 pagina’s, 15 x 22 cm, harde omslag
ISBN 978 90 5011 899 6
€ 32,95

***
De Veldgids is veel uitgebreider
dan de (digitale) Basisgids Hommels
van EIS uit 2018
waaruit de Veldgids heeft geput.

Iedereen heeft wel eens hommels gezien, die uit de kluiten gewassen bijen. Maar wélke hommel was dat nou precies? Zelfs algemene soorten als aardhommel en veldhommel zijn in het veld nauwelijks van elkaar te onderscheiden, ook omdat ze sterk lijken op de zeldzamere wilgenhommel en grote veldhommel.

Ongetwijfeld zal deze uitgebreide Nederlandstalige veldgids over hommels een bijdrage leveren aan de ontrafeling van dit zgn. aardhommel-complex en bijdragen aan de herkenning van alle ca. dertig in ons land voorkomende hommelsoorten. Zoals alle KNNV-veldgidsen is dit weer een uitstekend determinatieboek met veel toelichtende foto’s en tekeningen en met duidelijke teksten.

In de ‘eenvoudige’ herkenningstabellen wordt onderscheid gemaakt tussen bruinruggen, roodkonten, geelkonten, witkonten en koekoekshommels. Dat is voor beginnende en ook voor al wat gevorderde bombologen een prima startpunt. De complete determinatiesleutels bevatten zeer gedetailleerde aanwijzingen – en tekeningen – van alle soorten die ooit in NL en België zijn waargenomen, plus twee soorten die verwacht worden: de Semjonovshommel en de late koekoekshommel.

Nog meer gegevens staan er bij de soortbesprekingen met prachtige foto’s: verschillen tussen mannetje en vrouwtje, gelijkende soorten en voorkomen, biotoop en levenswijze. Er zijn tekeningen van de genitaliën van de mannetjes en ook nog eens kleurplaten waarop de hommels, mannetjes en vrouwtjes, op identieke wijze zijn afgebeeld zodat de verschillen goed te zien zijn.

Er zijn ook bijen (vosje, gewone sachembij) en zweefvliegen (hommelbijvlieg, grote narcisvlieg, hommelreus) die op hommels lijken. Goed opletten geblazen dus. Er worden ook tips gegeven hoe hommels te fotograferen zodat je ze achteraf goed kunt bestuderen en op naam brengen. Een andere manier is om de diertjes te ‘verzamelen’, ook daarvoor worden aanwijzingen vermeld.

De Veldgids Hommels van Nederland en België is weliswaar een veldgids, maar de uitgebreide inleidende hoofdstukken over hommels zouden niet in een handboek misstaan. (NB: de letters in natuurboeken lijken in de loop der jaren steeds kleiner en ieler en daardoor moeilijker leesbaar te worden – of ligt dat aan mijn oudere ogen?). Het gaat dan over de bouw van de hommels, hun levenswijze in de kolonies, broedgewoonten, foerageergedrag, mannengedrag, over parasieten en commensalen, predatoren, nestverdediging enz. Wat dat laatste betreft: moshommels achtervolgen menselijke indringers fanatiek en steken ze in hoofd en handen!