Vraag:
Was ik als wandelaar strafbaar toen ik assistentie inriep die, naar later bleek, verzuimde hulp te verlenen aan een dier in nood? Ik probeerde wel op te treden maar kon dit niet vanwege fysieke beperkingen.
Antwoord:
Ja beste wandelaar, u bent formeel inderdaad in overtreding geweest. Maar waarschijnlijk heeft u in dit geval gedaan wat van u kon worden gevergd.
Het komt helaas regelmatig voor dat vogels (dodelijk) verstrikt raken in achtergebleven visserstuig. Foto 1 november 2004 op de Starrevaart.
Zie ook: Dier uit lijden verlossen
Toelichting:
Iemand die een dier dat hulp behoeft, en die hulp niet verleent hoewel hij dat wel kan, is strafrechtelijk aanspreekbaar via artikel 2 van de Flora- en faunawet, en artikel 36, lid 3 van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (6 maanden hechtenis of 6.700 euro geldboete).
Dat laatste artikel legt op dat 'eenieder verplicht is hulpbehoevende dieren de nodige zorg te verlenen'. Omdat dit dier niet meer kon 'gaan en staan' waar het wilde, was er min of meer sprake van een (door u) 'gehouden dier'; het was immers aan uw al dan niet verleende zorg toevertrouwd.
Artikel 2 van de Ffw geeft bovendien aan 'dat iedereen voldoende zorg in acht moet nemen voor de in het wild levende dieren'. In tegenstelling tot de GWWD kent dit artikel echter geen strafbepaling; overtreding van artikel 2 Ffw kan dus niet gestraft worden.
Strafrechtelijk gezien heeft u dus 'schuld' aan één van deze overtredingen of mogelijk beide. Maar dan moest het wel ook (fysiek) mogelijk zijn geweest het probleem aan te pakken. Als dat niet kan dan heeft u wel de plicht - zoals u deed - hulp te halen.
Dat die hulp vervolgens niet komt kan u niet verweten worden. U mocht er toch zeker op rekenen dat een gewaarschuwde terreinbeheerder komt als die wordt gewaarschuwd? Overigens maakte die zich op zijn beurt ook schuldig aan dat artikel 36, lid 3, tenzij hij zich ook kon 'verschonen', wegens 'overmacht' bijvoorbeeld.
.
Kennelijk is in een later stadium de hulpverlening pas goed op gang gekomen en is het dier alsnog gered. Betrokkenen moeten de kans krijgen daarvan te leren, denk ik. Vandaar het volgende.
Er zijn beheerders die adequaat reageren als om hulp gevraagd wordt. Schakel die dan in en bel (korte tijd later) ter controle nog eens hoe de hulpverlening afgelopen is. Ook dierenambulances verlenen meestal prima hulp. Er is tegenwoordig een landelijk alarmnummer: 0900-0245; de beller wordt dan doorverbonden met de dichtstbijzijnde dierenambulance.
Lukt dat allemaal niet, dan is er de politie: 0900-8844, in spoedeisende gevallen moet 112 gebeld worden. De politie moet niet alleen mensen helpen, maar ook dieren. De basis daarvoor is artikel 2 van de Politiewet 1993: 'hulp verlenen aan hen die deze behoeven' en daaronder vallen ook dieren.
Zij kunnen die hulp soms niet zelf verlenen, maar schakelen hulpdiensten in, bijvoorbeeld de brandweer. Reken maar dat die hun taak dan op zich nemen. De melding bij de politie wordt namelijk vastgelegd in hun geautomatiseerd bedrijfsprocessensysteem en er wordt op toegezien dat meldingen afgehandeld worden.
Jan Hurkmans
Milieuvizier Opleiding en Advies
22 november 2006
