In mijn jeugd gingen we heel weinig op vakantie. Dagje Blijdorp, dagje Madurodam. Ook wel eens een autoritje door Brabant, of de Achterhoek. Kleinschalige akkers met veel maïsvelden. Als je thuiskwam, was je blij dat je weer 'oneindig' over de Alblasserwaardse polders kon kijken. Als mijn vader maïs maalde, voelde het meel heerlijk warm aan tussen je vingers, het rook ook apart.

Meer 'heb' ik niet met dat Amerikaanse gewas. Sterker nog, de laatste jaren rukken de maïsvelden in hoog tempo op in het westen van ons land. De weide, de wijdte en het weidse polderlandschap zijn ook in het Groene Hart aan het verdwijnen.

Ik hoef alleen maar in de buurt van mijn woonplaats Benthuizen te kijken. Langs de Omleidingsweg maïs, langs de Broekweg maïs (klem langs de weg over een halve kilometer, je ziet helemaal niets meer van De Wilck), langs de Gemeneweg in Hazerswoude-Dorp maïs. Dat is dan nog direct langs de wegen, middenin de polders overal grote velden met maïs.


Het weiland is maïsland geworden. De lofliederen op de open polders moeten herschreven worden.

Volgens de nieuwste bestemmingsplannen mag twintig procent van het bouwareaal met maïs worden beplant. Twintig procent, een vijfde deel. (In Zoeterwoude nog 10% maar dat gaat veranderen, in Rijnwoude 20%.) Weg weiland voor de koeien (die blijven toch steeds meer op stal), weg weiland voor de weidevogels.

Okay, onlangs werd ik uitgemaakt voor een ecoterrorist (met excuses achteraf), nu zal ik wel te horen krijgen dat dit een pathetisch verhaal is. Maar ik voel me, als geboren polderjongen, opgesloten raken tussen hoge, eentonige groene bladmassa's.

Na de pathos de feiten. Als journalist heb ik geleerd: hoor en wederhoor. De gegevens zijn van Theo van Leeuwen, voorzitter van de Vereniging Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Wijk & Wouden.


Net als de foto hierboven: op 4 augustus gemaakt langs de Broekweg, de grens tussen Zoeterwoude en Rijnwoude. Op de achtergrond De Wilck. Zou er achter de maïs nog een koe liggen?


*****
Vandaag maar weer kort op stap geweest: 5 lepelaars en 4 kluten op de Starrevaart, 1 kleine zilverreiger aan de westkant van het Buytenpark.

Wulpen (Numenius arquata - Curlew), karakteristieke vogels van het weiland (7 augustus in de Barrepolder).

Ik had de volgende vragen gesteld:
1. wat is het standpunt van Wijk en Wouden over de oprukkende maïsvelden?
2. waarom gaan agrariërs maïs telen? Van een landbouwer heb ik begrepen dat de kostprijs nagenoeg even hoog is als snijmaïs kopen.
3. krijgen boeren/landbouwers extra subsidie voor het telen van maïs?
4. mogen boeren extra mest uitrijden op percelen waar maïs verbouwd is/wordt?
5. hebben boeren te veel grasland (of mogen ze te weinig koeien houden waardoor ze te veel weiland hebben)?
6. heeft de toenemende maïsteelt iets te maken met het feit dat boeren steeds meer (volgens berichten) hun vee op stal houden?

Het antwoord van Theo op vraag 1 bewaar ik voor het laatst, dan vallen de stukjes van de puzzel in elkaar.

2. Vers gras is allesbehalve een uitgebalanceerd voer, de benutting van eiwit is slecht (lees: er wordt veel eiwit verspild). Maïs in combinatie met gras is veel evenwichtiger. Inderdaad is er nu weinig verschil in kostprijs tussen zelf telen en aankopen, wat blijft is dat bij aankoop van maïs er voer te veel is (immers je eigen grasproductie blijft) en ook kan er een overschot ontstaan aan mineralen wat gepaard kan gaan met boeteheffingen.Dit is volgens de mestwetgeving, die verandert volgend jaar. De kostprijsoverweging is uiteraard afhankelijk van de marktsituatie van maïs.

3. Er is een maïspremie, dus ja boeren krijgen subsidie op maïsteelt.

4. Extra mest uitrijden is nu nog een argument, dat verdwijnt volgend jaar, dan mag zelfs minder mest dan op gras uitgereden worden.

5. Hebben boeren te veel land of te weinig vee? De nieuwe mestregeling gaat uit van een maximale hoeveelheid dierlijke mest per hectare, dit betekent vrij extensief beheer. Resultaat is dat boeren meer op zoek gaan naar fine-tuning in hun teelten. Je ziet ook al gerst, tarwe en andere producten verschijnen. Daarmee kunnen ze een zo evenwichtig mogelijk rantsoen van eigen land halen .Dat werd in het verleden vaak 'gecorrigeerd' met krachtvoer. Je zou kunnen zeggen dat hetzelfde gebeurde, maar dan buiten ons gezichtsveld.

6. Heeft de maïsteelt te maken met dat er meer vee binnen zou blijven? Het antwoord is simpel: nee!

1. Wat is de mening van Land van Wijk en Wouden? Wij kunnen ons goed vinden in het maximum van 20%. Vooral omdat wij van mening zijn dat de praktijk zal verhinderen dat aan die 20% getornd zal worden. Sterker: de praktijk zal o.i. leiden tot een duidelijk minder areaal dan die 20%.

Waarom? a) omdat de mestwetgeving het minder aantrekkelijk maakt (zie boven) en b) omdat de draagkracht van de grond in onze streek boeren wel zal weerhouden om onverantwoorde oogstrisico's te lopen. Maar al te vaak is het bij het oogsten een zootje geworden met structuurverslechteringen van de bodem. Een andere reden van onze instemming is dat voor het behoud van de boerenstand hier, de huidige inkomens inachtnemend, optimale landbouw gewenst en zelfs noodzakelijk is. Zonder daarbij natuurlijk allerlei waarden uit het oog te verliezen.

Beste Theo, dit Vogeldagboek is een van de langste dat ik ooit heb gemaakt. De horizonvervuiling door maïs zit me dwars en blijft pijn doen aan mijn ogen, maar jouw uitgebreide en spontane reactie wilde ik niet afdoen met een paar badinerende zinnen. Uiteraard aannemende dat jouw informatie klopt, ik kan dat moeilijk controleren. Ik heb ook begrip voor de problemen van de boeren, maar is dit dé oplossing waar iedereen tevreden mee kan zijn?

Misschien dat je de leden van je Vereniging, en de niet-leden, in elk geval eens kan aansporen om terwille van simpele burgers die van het polderlandschap willen genieten, geen maïs te telen direct langs wegen en (fiets)paden, zodat we toch nog eens een koe in de verte kunnen zien!