Auteur Uitgave Deel 1: De rotgans, Barwolt Ebbinge |
De merel
Veel mensen kunnen, denk ik, boeiende verhalen schrijven over belevenissen met merels in hun tuin. Iedereen kent wel een Karel of een Piet die met enig geduld in de keuken een meelworm uit je hand komt eten. Toch zijn merels geen vertederende mensenvogels zoals zwaluwen, vliegenvangertjes, mussen enz. Mannetjes en vrouwtjes zie je weinig samen en doen vaak zelfs uitgesproken bits tegen elkaar. Het vrouwtje heeft de broek aan, constateert merelliefhebber Hay Wijnhoven tot zijn verbazing na jarenlange observaties van de ‘zwarte lijsters’ en na een uitgebreide bestudering van literatuur. Die is zeer royaal aanwezig omdat (geringde) merels makkelijke onderzoeksobjecten vormen. Met name de Poolse wetenschapper Darek Wysocki heeft een toonaangevende rol gespeeld bij het ontraadselen van het intieme leven van merels. Er zullen zeker nog nieuwe ontknopingen volgen. ‘De merelman mag dan nummer één staan in alle hitlijsten, hij kan het dak op met zijn liedjes – alles draait juist om de vrouw’, bewondert Wijnhoven het bruin gekleurde vrouwtje. Ze kiest de nestplek uit, bouwt alleen het nest, bebroedt alleen de eieren (ik heb overiens wel enkele malen een mannetje kort op het nest zien zitten), neemt deel aan grensconflicten met andere merels enz. Als het mannetje zijn werk niet goed doet, ruilt ze hem in voor een ander. Wijnhoven beweert enkele malen in zijn boek dat het vrouwtje haar mannetje beoordeelt op het goed genoeg volbrengen van zijn taken. Zo niet, vliegt hij de laan uit. Over die stelling heb ik moeten nadenken. Om wélke taken zou het dan gaan? Hoe stel je dat (wetenschappelijk) vast? Beoordelen we vogels misschien te veel naar menselijke maatstaven? Bovendien is nog lang niet alles over vogels bekend. Er volgen steeds nieuwe ontdekkingen. De vermaarde ornitholoog David Lack schreef nog maar driekwart eeuw geleden dat merelzang nagenoeg geen functie had. Intussen weten we dat de vocale communicatie tussen vogels zeer betekenisvol is.. ‘De merel’ geeft een onthullende en actuele inzage in het leven van een bosvogel die omgeschoold is tot stadsvogel. Die de voedselarme bossen ’s winters ontvluchtte om bij de mensen voedsel te halen. En bleef hangen bij ‘de mammoetjagers die mezenknuffelaars’ waren geworden, ondanks hun moordende huiskatten. Het boek verhaalt over het partnerschap van merels, over het waarom van (vroegtijdige) paringen, over hun kleuren (rui en pigmentafwijkingen), waarom de koekoek het merelnest mijdt, over merels die zich doodvechten tegen glas, over gezamenlijke slaapplaatsen, in feite over alles wat je over merels wilt weten. En alles met een vloeiende pen opgetekend. AdG, 30 juni 2017
|
De merel
|
|