Vogeldagboek wordt meestal in een vrij hoog tempo geproduceerd: mijn journalistenbloed verloochent zich niet. Om fouten te vermijden kan ik een beroep doen op een tiental deskundigen op allerlei terreinen van de natuur. Soms ontbreekt de tijd ze te bereiken, soms denk ik het zelf wel te weten....

Fouten, halve missers en onjuistheden zijn door die snelheid (gelukkig niet vaak) het gevolg. Vandaag kom ik terug op de leucistische kauw en de vrouw kuifeend met veel wit rond de snavel en heb ik inmiddels nadere gegevens ontvangen over de witte veren van de sperwer.

Maar eerst de waarnemingen van vandaag. Oostbroekpolder 3 zwarte zwanen en 1 grote zilverreiger, De Wilck 2 zilvers plus 1 slechtvalk. Vanmiddag in de Benthuizer Noordpolder 131 (120 + 11) kleine zwanen.

Zowel op de Meeslouwerplas als de Starrevaart 1 dodaars. Op de vogelplas verder o.a. 7 ooievaars op de lantaarnpalen langs de Kniplaan, 6 brilduikers, 1 slechtvalk, 1 sperwer (vloog weer recht op de luiken van de hut af!), 1 buizerd, 13 wulpen, 270 goudplevieren, 43 scholeksters en 1 man roodborsttapuit langs het begin van de oostkade.


Man roodborsttapuit (Saxicola rubicola - European Stonechat) vanmiddag langs de oostka.

*****
Ino kauw

De witte kauw van woensdag is geen leucistische vogel maar heeft de kleurmutatie ino. Dit vertelde Hein van Grouw van Naturalis me. Bij albinisme worden geen pigmenten aangemaakt en is een dier volkomen wit. Omdat de pigmenten ook in de ogen ontbreken, zie je het bloed door het weefsel (rode ogen).

Bij leucisme worden wel pigmenten aangemaakt maar dat pigment komt door een afwijking niet terecht in alle veren (of haren). Gevolg: sommige (of veel) veren zijn wit, andere veren hebben hun oorspronkelijk kleur. Halfom-veren komen bij leucistische vogels niet voor.

Bij ino is het donkere (bruin/zwart) pigment melanine bijna volledig afwezig. De vogel lijkt wit, maar kleur en tekening zijn nog vaag waarneembaar, zoals bij de kauw (zie kop) van Leiderdorp (die daar al enkele maanden zit, hoorde ik vandaag).


Nog een foto van de ooievaar (Ciconia ciconia - White Stork).

Kuifeend is topper


Vrouw kuifeend (Aythya fuligula - Tufted Duck) vanmorgen op de Starrevaart. Duidelijk te zien is de lichte band op de snavel en de kuif: dat hebben toppereenden niet.

In Vogeldagboek van woensdag een foto van een vrouw kuifeend met veel wit rond de snavel. Van diverse lezers kreeg ik de vraag: waarom is dit dan geen topper? Tijdens de waarneming heb ik niet goed gekeken en te snel een conclusie getrokken. Het is inderdaad een 1e winter vrouw topper. Een eendensoort die erg weinig in binnenwateren wordt gezien.

*****
Witte vlekken sperwer

Ik vroeg me dinsdag af wat die witte 'vlekken' op de vleugels van de sperwer nu eigenlijk waren. Rob Bijlsma van de Werkgroep Roofvogels Nederland gevraagd. Hij schreef: Een verenpak vormt normaal gesproken een afgesloten, dekkende laag. Als er dekveren wegvallen (door rui bijvoorbeeld), worden de ernaast gelegen dekveren geheel zichtbaar, inclusief de lichte basis. Dat komt niet alleen bij sperwers voor, maar bijv. ook bij mantelmeeuwen.



Deze week is er een groep scholeksters op de Starrevaart aangekomen; tenzij het hard gaat vriezen, blijven ze hier overwinteren. Hun aanstekelijke gepiet en hun hoofse manier van converseren geven me altijd een blij gevoel.


*****
Recensie
Jaarboek 2007 Sterrenkunde