De zilvermeeuw

De_zilvermeeuw.jpg

Auteur
Kees Camphuysen

Uitgave
Atlas Contact 2018
288 pagina’s, 15 x 21,5 cm
ISBN 978 90 450 3025 8
€ 19,99
Actie t/m 31-5-2018: € 15

Vogelserie
Atlas Contact is in 2014
gestart met de Vogelserie

Deel 1:  De rotgans, Barwolt Ebbinge
Deel 2:  De gierzwaluw, Remco Daalder
Deel 3:  De slechtvalk, John A. Baker
Deel 4:  De kauw, Achilles Cools
Deel 5: De grutto, Albert Beintema
Deel 6:  De koekoek, Nick Davies
Deel 7:  De spreeuw, Koos Dijksterhuis
Deel 8:  De huismus, Kees Heij en Jacques Vos
Deel 9:  De goudvink, Achilles Cools
Deel 10: De merel, Hay Wijnhoven
Deel 11: De meerkoet, Remco Daalder
Deel 12: De zilvermeeuw

De zilvermeeuw

Zilvermeeuwen zijn niet populair. Hoor je wel eens een Leidenaar, of een Amsterdammer, trots vertellen dat er een zilvermeeuw op zijn dak broedt? De Scheveningse bijnaam ‘vliegende rat’ zegt genoeg. Ook vogelaars hebben niet veel met zilvermeeuwen en zeggen heus niet gauw tegen elkaar: kijk, daar vliegt een zilvermeeuw.

Kees Camphuysen en andere meeuwenspotters zijn anders. Ze volgen minutueus de gedragingen van ‘hun’ meeuwen, die ze ringen om ze individueel te kunnen observeren. Jaar in, jaar uit, in weer en wind. Hun meeuwenverslaving levert, zoals bij vrijwel elk wetenschappelijk onderzoek, interessante en soms verrassende informatie op.

Als wij leken weer eens een meeuw aan een vuilniszak zien trekken, of een foto zien dat ze patat of een ijsje uit iemands handen roven, denk je al snel: wat zijn die zilvermeeuwen brutaal. Uit het onderzoek van Camphuysen c.s. blijkt echter dat zilvermeeuwen behoedzaam en conservatief zijn. Ze kijken heel lang de kat uit de boom voordat ze op de kaasmarkt tussen de kramen naar restjes zoeken.

Als mensen (over)last van (zilver)meeuwen ondervinden, moet volgens Camphuysen eerst eens vastgesteld worden waarom meeuwen doen wat ze doen. Nu wordt er meteen over ‘bestrijding’ gesproken. Als je, door nauwkeurige observaties, het gedrag van zilvermeeuwen kan verklaren, kan je de problemen in de stad op een verstandige manier benaderen en zoeken naar oplossingen. ‘Narigheid’ die meestal de schuld van de mens zelf is.

De marien ornitholoog Camphuysen heeft twaalf jaar lang zilvermeeuwen op Texel intensief gevolgd. Hij schreef dit boek niet alleen omdat de zilvermeeuw een typische vogel van ons landschap is die aandacht verdient, maar ook om het verwrongen beeld bij te stellen dat we van zilvermeeuwen hebben.

Zijn rijkelijk uitgewerkte dagboeknotities tussen de aankomst van de zilvermeeuwen in hun broedkolonie tot aan hun vertrek naar overwinteringsgebieden lopen als een rode draad door het boek. De zeevogeldeskundige zag bij de zilvermeeuwen, die hij als gewoontedieren met beperkte mogelijkheden leerde kennen, ook gedragingen als overspel, doodslag, partnertrouw, plaatstrouw, specialisatie, zelfs kannibalisme.

Interessant ook zijn de beschrijvingen over de geschiedenis van de zilvermeeuw door de eeuwen heen met de interacties tussen meeuw en mens. Zilvermeeuwen zijn cultuurvolgers, zij kunnen niet om ons heen en wij niet om hen. Met enige verdraagzaamheid en wat begrip moet dat best lukken. En de toekomst van de zilvermeeuw? Die is, ook al door de opwarming van de aarde, even onvoorspelbaar als die van de mens.

AdG, 15 maart 2018