De houtsnip

De_houtsnip

Auteur
Erwin Kompanje

Uitgave
Atlas Contact 2022
352 pagina’s, 15 x 22 cm
ISBN 978 90 450 4651 8
€ 24,99

Vogelserie Atlas Contact
Deel 1:  De rotgans, Barwolt Ebbinge
Deel 2:  De gierzwaluw, Remco Daalder
Deel 3:  De slechtvalk, John A. Baker
Deel 4:  De kauw, Achilles Cools
Deel 5: De grutto, Albert Beintema
Deel 6:  De koekoek, Nick Davies
Deel 7:  De spreeuw, Koos Dijksterhuis
Deel 8:  De huismus, Kees Heij en Jacques Vos
Deel 9:  De goudvink, Achilles Cools
Deel 10: De merel, Hay Wijnhoven
Deel 11: De meerkoet, Remco Daalder
Deel 12: De zilvermeeuw, Kees Camphuysen
Deel 13: De kievit, Sake P. Roodbergen
Deel 14: De raaf, Louis Beyens
Deel 15: De tapuit, Herman van Oosten
Deel 16: De bergeend, Albert Beintema
Deel 17: De Turkse tortel, Hay Wijnhoven
Deel 18: De zwarte specht, Koos Dijksterhuis
Deel 19: De zeearend, Nienke Beintema
Deel 20: De fuut, Jan Johan Vlug
Deel 21: De wilde eend, Gerard Ouweneel
Deel 22: De knobbelzwaan, Ton Eggenhuizen
Deel 23: De steenuil, Ronald van Harxen
Deel 24: De houtsnip, Erwin Kompanje

De houtsnip

Over houtsnippen is, in vergelijking met andere vogels, heel weinig bekend. Het is een mysterieuze, verborgen levende vogel die je alleen maar ziet als hij vlak voor je voeten opvliegt of als hij versuft of dood in de tuin onder een ruit of onder een gebouw met veel glas ligt.

Dat tegen glas aanvliegen is een typische ‘eigenschap’ van houtsnippen. Alleen al in ons land sneuvelen daardoor duizenden houtsnippen: zij kunnen slecht diepte zien en glas is dan een dodelijke hindernis. Het aantal doodvliegers staat overigens niet in verhouding tot de miljoenen die tijdens de jacht (in NL verboden) worden vermoord.

Misschien juist omdat er nog zoveel vragen zijn over het leven van houtsnippen, is Erwin Kompanje erin geslaagd over deze ‘landbewoner met paalvormige snavel’ één van de dikste pillen te schrijven in de voortreffelijke Vogelserie van Atlas Contact, maar liefst 352 pagina’s!

Komt mede omdat de auteur enorm diep in de archieven is gedoken, langdurig op internet heeft gesurft en musea met opgezette vogels en studiehuiden heeft bezocht op zoek naar feiten en omdat hij nogal wijdlopig schrijft en overvloedig citaten opneemt uit allerlei publicaties. Doet overigens verder niets af aan de kwaliteit van het boek. Hier en daar leest het als speurwerk van een detective.

Houtsnippen hebben een perfecte camouflage, hun schutkleur lijkt op afgevallen blad. Het zijn schuwe eenlingen en ze leven zo heimelijk dat er over hun levensstijl weinig bekend is. Bijvoorbeeld over wat ze precies eten. En hoe ze de wormen en andere bodeminsecten precies met hun complexe snavel vangen. Over die snavelvorm bestaan diverse theorieën, Kompanje beschrijft ze gedetailleerd.

De rode draad in het boek is het ontrafelen van het mysterie van (al dan niet dood) aangetroffen houtsnippen met abnormaal kleine snavels. Eind 2019 kreeg Kompanje zo’n houtsnip met een snavel korter dan 51 mm in handen (normale lengte is tussen 63 – mannetjes – en 84 millimeter). Na uitgebreid onderzoek stelde hij vast dat deze kortsnaveligen uit Noordwest-Rusland komen en dat het, waarschijnlijk, een genetische mutatie betreft.

Er blijven nog veel vragen over. Ontzenuwd worden hardnekkige verhalen over scheten latende houtsnippen en houtsnippen die hun eigen wonden (gebroken poten) kunnen verbinden. ‘De houtsnip is een heerlijke vogel en dat bedoel ik niet culinair’ besluit Kompanje zijn kostelijke boek. Hij is veganist en heeft eenmaal met smaak een houtsnip gegeten, alhoewel niet ‘het drekje van het snepje’, de volgens overlevering appetijtelijke maaginhoud van deze intrigerende snip.

AdG, 30 november 2022